೮೩. ಶ್ರೀ ಲಲಿತಾ ಸಹಸ್ರನಾಮ ೩೦೧ನೇ ನಾಮದ ವಿವರಣೆ

ಲಲಿತಾ ಸಹಸ್ರನಾಮ - ೩೦೧

Hrīṁkārī ह्रींकारी (301)

೩೦೧. ಹ್ರೀಂಕಾರೀ

              ದೇವಿಯು ’ಹ್ರೀಂ’ ಮಾಯಾ ಬೀಜಾಕ್ಷರದ ರೂಪದಲ್ಲಿದರುತ್ತಾಳೆ. ಹ್ರೀಂ ಅನ್ನು ಶಾಕ್ತ ಪ್ರಣವ ಅಥವಾ ಶಕ್ತಿ ಪ್ರಣವ ಎಂದೂ ಸಹ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ; ಇದರರ್ಥ ಶಕ್ತಿಯ ಆರಾಧಕರು ಹ್ರೀಂ ಬೀಜಾಕ್ಷರವನ್ನು ಶಕ್ತಿಯ ಪ್ರಣವ ಬೀಜವೆಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಇದನ್ನು ಭುವನೇಶ್ವರೀ ಬೀಜವೆಂದೂ (ನಾಮ ೨೯೪  ಭುವನೇಶ್ವರೀ ಆಗಿದೆ) ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಪ್ರಣವವೆಂದರೆ ಪರಮೋನ್ನತವಾದ ॐ (ಓಂ). ಹ್ರೀಂ ಬೀಜದ ಶಕ್ತಿಯು ॐನಷ್ಟೇ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿಯಾಗಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಪಂಚದಶೀ ಮಂತ್ರದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಕೂಟವೂ ಹ್ರೀಂ ಬೀಜದೊಂದಿಗೆ ಮುಕ್ತಾಯವಾಗುತ್ತದೆ. ಹ್ರೀಂ ಎನ್ನುವುದು  ಹ (ह) + ರ (र) + ಈ (ई) + ಮ (म) + ಬಿಂದು (') ಇವುಗಳ ಸಂಕೀರ್ಣವಾಗಿದೆ. ‘ಹ’ ಅಕ್ಷರವು ಆವಿರ್ಭಾವವನ್ನು (ಅನಾವರಣವನ್ನು) ಸೂಚಿಸಿದರೆ, ‘ರ’ ಅಕ್ಷರವು ಒಳಗೆಳೆದುಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಯನ್ನು (ಮಾಯೆಯಿಂದ ಒಳಸೆಳೆದುಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ) ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ, ‘ಈ’ ಅಕ್ಷರವು ಪರಿಪೂರ್ಣತೆಯನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸಿದರೆ, ಬಿಂದುವು (ಬೀಜಾಕ್ಷರದ ಮೇಲಿರುವ ಚುಕ್ಕಿಯು) ಇವು ಮೂರನ್ನೂ ನಿಯಂತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ‘ಹ್ರೀಂ’ ಎನ್ನುವುದರ ಒಟ್ಟು ಅರ್ಥವು ಆವಿರ್ಭಾವ, ಒಳಗೆಳೆದುಕೊಳ್ಳುವಿಕೆ ಮತ್ತು ಪರಿಪೂರ್ಣತೆಯಾಗಿದೆ. ಪರಿಪೂರ್ಣತೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಮೂರ್ತರೂಪವೇ ‘ಹ್ರೀಂ’ ಬೀಜವೆನ್ನುವುದು ಇದರ ಶಬ್ದಶಃ ಅರ್ಥವಾಗಿದೆ. ಇದರಿಂದ ವ್ಯಕ್ತವಾಗುವುದೇನೆಂದರೆ ಮಾಯಾ ಅಥವಾ ಭ್ರಮೆಯು ಪರಬ್ರಹ್ಮದ ಸುತ್ತಲೂ ಮುಸುಕನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಈ ಮುಸುಕನ್ನು ಒಬ್ಬನು ಶಕ್ತಿಯ ಪರಮಚೈತನ್ಯದ ಅರಿವುಂಟಾದಾಗ ಹೋಗಲಾಡಿಸಬಹುದು ಅಥವಾ ಸರಿಸಬಹುದು. ಎಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ’ಕ್ರಿಯಾ ಶಕ್ತಿಯ’ನ್ನು ಅಥವಾ ಶಕ್ತಿ ದೇವಿಯನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅರಿಯಲಾಗದೋ ಅಲ್ಲಿಯವರೆಗೆ ಜಡಶಕ್ತಿ ಸ್ವರೂಪಿಯಾದ ಶಿವನ ನಾಡಿಯನ್ನು ತಿಳಿಯಲಾಗದು. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಈ ಬೀಜವನ್ನು ಶಿವ-ಶಕ್ತಿ ಬೀಜವೆನ್ನುತ್ತಾರೆ, ಏಕೆಂದರೆ ’ಹ’ವು ಶಿವನ ಬೀಜಾಕ್ಷರವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಿದರೆ ಕಾಮಕಲಾ ಬೀಜವಾದ ‘ಈಂ’ (ईं) ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಬೀಜಾಕ್ಷರ ’ರ’ವು ಇವೆರಡೂ ಬೀಜಾಕ್ಷರವನ್ನು ಒಂದುಗೂಡಿಸಿ ಇದನ್ನು ಶಿವಶಕ್ತಿ ಬೀಜವನ್ನಾಗಿಸುತ್ತದೆ. ಯಾವುದೇ ಬೀಜಾಕ್ಷರದಲ್ಲಿ ’ರ’ ಅಕ್ಷರದ ಪಾತ್ರವು ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿರುತ್ತದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ’ರ’ ಅಕ್ಷರದ ಧ್ವನಿಯು ಧ್ವನಿಗಳಲ್ಲೆಲ್ಲಾ ಪ್ರಮುಖನೆನಿಸಿದೆ. ಯಾವಾಗಲಾದರೂ ’ಹ್ರೀಂ’ ಅನ್ನು ಉಚ್ಛರಿಸಿದರೆ ಅದು ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಮಂಗಳವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ.

             ಯಾವುದೇ ಬೀಜಾಕ್ಷರದಲ್ಲಿ ಬಿಂದುವು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಬಹುತೇಕ ಬೀಜಾಕ್ಷರಗಳು ಬಿಂದುವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಹ(ह) ಅಕ್ಷರವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಿ ಅದರ ಮೇಲೆ ಒಂದು ಬಿಂದುವನ್ನಿರಿಸಿದಾಗ ಅದು ಹಂ(हं) ಆಗುತ್ತದೆ.  ಬಿಂದುವಿಲ್ಲದೇ ಹೋದರೆ ಅಕ್ಷರವೊಂದು ಕೇವಲ ಅಕ್ಷರವಾಗಿಯೇ ಉಳಿದು ಬಿಡುತ್ತದೆ ಆದರೆ ಆ ಅಕ್ಷರದ ಮೇಲೆ ಬಿಂದುವನ್ನು ಇಟ್ಟಾಗ ಮಾತ್ರ ಅದು ಬೀಜಾಕ್ಷರವಾಗುತ್ತದೆ. ಬಿಂದುವು ಅತ್ಯಂತ ಚಿಕ್ಕದಾದರೂ ಸಹ ಅದು ಬಹಳ ಶಕ್ತಿಯುತವಾದದ್ದು. ಬಿಂದುವಿನಲ್ಲಿ ಮೂರು ಪ್ರಮುಖವಾದ ಉಪವಿಭಾಗಗಳಿದ್ದು ಅದು ಶಿವ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯರ ಐಕ್ಯತೆಯೆಡೆಗೆ ಕರೆದೊಯ್ಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿಂದ ಪರಬ್ರಹ್ಮದ ಮೂರು ಕ್ರಿಯೆಗಳಾದ ಸೃಷ್ಟಿ, ಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ಲಯಗಳು ಉದ್ಭವವಾಗುತ್ತವೆ. ಮೂರು ಪ್ರಮುಖವಾದ ಉಪವಿಭಾಗಗಳೆಂದರೆ ಬಿಂದುವು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಶಿವ, ಬೀಜವು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುವ ಶಕ್ತಿ ಮತ್ತು ಅವರಿಬ್ಬರ ಐಕ್ಯತೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ನಾದ. ಬಿಂದುವು ’ಹ’ದ ಮೇಲಿದೆ ಮತ್ತು ಹ್ರೀಂ ಬೀಜಾಕ್ಷರದಲ್ಲಿನ ಒಂದು ಅಕ್ಷರವು ಹಂ (ಹ+ಅ+ಮ) ಎನ್ನುವ ಉಚ್ಛಾರಣೆ ಹೊಂದಿದೆ. ಈ ಹಂ ಬೀಜವು ಹ್ರೀಂ ಬೀಜದ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದು ಇದರಲ್ಲಿನ ’ಹ’ವು ಸೃಷ್ಟಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸಿದರೆ, ’ಅ’ವು ಸ್ಥಿತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ’ಮ’ವು ಲಯವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ; ಮತ್ತು ಈ ಮೂರೂ ಕ್ರಿಯೆಗಳು ಪರಬ್ರಹ್ಮದ ಕ್ರಿಯೆಗಳಾಗಿವೆ. ಬಿಂದುವು ತನ್ನ ಉಗಮ ಸ್ಥಾನದಿಂದ ಮೊದಲುಗೊಂಡು ಅದು ಸೇರಬೇಕಾಗಿರುವ ಜಾಗದವರೆಗೆ ಸೂಕ್ಷ್ಮ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ತೆಳೆಯುತ್ತಾ ಸಾಗುತ್ತದೆ. ಅದು ಪರಾ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿ ಉಗಮವಾಗಿ, ಪಶ್ಯಂತೀ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮಾ ಆಗಿ ಮಾರ್ಪಟ್ಟು ವೈಖರೀ ಆಗಿ  ಗಮ್ಯವನ್ನು ಮುಟ್ಟುತ್ತದೆ (ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿವರಗಳಿಗೆ ನಾಮ ೨೯೯ನ್ನು ನೋಡಿ). ಅದು ಗಮ್ಯವನ್ನು ಸೇರುವ ಮಾರ್ಗದಲ್ಲಿ ಪಂಚಭೂತಗಳಿಂದ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಪಡೆದು, ಬ್ರಹ್ಮ, ವಿಷ್ಣು ಮತ್ತು ರುದ್ರ ಇವರ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ಪಡೆದು ಅದು ಎಂಟು ವಿಧವಾದ ಬದಲಾವಣೆಗಳನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತದೆ. ಅದು ತನ್ನ ಯಾತ್ರೆಯನ್ನು ಹೃದಯ ಚಕ್ರದಲ್ಲಿ ’ಅ’(अ)ದಿಂದ ಆರಂಭಿಸಿ, ಕಂಠದಲ್ಲಿನ ಚಕ್ರಕ್ಕೆ ಸಾಗಿ ಅಲ್ಲಿ ’ಉ’(उ)ನೊಂದಿಗೆ ಸೇರಿಕೊಂಡು ಮೇಲಿನ ದವಡೆಯ ಅಂಗುಳದವರೆಗೆ (Palate) ಸಾಗಿ ಅಲ್ಲಿ ’ಮ’(मं)ದೊಂದಿಗೆ ಸಂಯೋಗವಾಗುತ್ತದೆ; ಇಲ್ಲಿ ’ಓಂ’ನ ಮೂರು ಅಕ್ಷರಗಳಾದ (ಅ+ಉ+ಮ) ಇವುಗಳಿವೆಯನ್ನುವುದನ್ನು ಗಮನಿಸಿ. ಮೇಲ್ದವಡೆಯ ಅಂಗುಳದಿಂದ ಮುಂದೆ ಸಾಗಿ ಅದು ಹಣೆಯ ಭಾಗಕ್ಕೆ ಬಂದು ಅಲ್ಲಿ ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಕಿರೀಟ ಚಕ್ರದಿಂದ ಪಡೆದು ಶೂನ್ಯ (ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ನಿರ್ವಾತ) ಲೋಕವನ್ನು ಒಳಹೊಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ವಿಧವಾದ ಶಕ್ತಿಯು ಕ್ರಿಯಾಶೀಲವಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ; ಮತ್ತಲ್ಲಿಂದ ಮುಂದುವರಿದು ಅದು ತಲೆಬುರುಡೆಯ ಮೇಲ್ಗಡೆ ಸಾಗಿ ಅದರಲ್ಲಿನ ಬ್ರಹ್ಮರಂಧ್ರದ ಮೂಲಕ ಮಹಾ ಶೂನ್ಯ (ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಮಹಾ ನಿರ್ವಾತ)ದೊಂದಿಗೆ ಸಂಪರ್ಕವೇರ್ಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ; ಅಲ್ಲಿ ಸೃಷ್ಟಿಯು ಜರುಗುತ್ತದೆ. ಅದು ಅಲ್ಲಿಂದ ಮತ್ತಷ್ಟು ಮುಂದೆ ಸಾಗಿದಾಗ ಸೃಷ್ಟಿಯು ಸರ್ವಾಂತರ್ಯಾಮಿಯಾಗಿ, ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ಸ್ವಯಂ ಪ್ರಕಾಶದ ಕಾಂತಿಯಿಂದ ಜೀವದ ಇರುವಿಕೆಯು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಬಿಂದುವು ಶಿವ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯರ ಐಕ್ಯತೆಯಿಂದ ಹುಟ್ಟು ಪಡೆದ, ಸೂರ್ಯನಂತೆ ಕಾಂತಿಯುಕ್ತ ಚುಕ್ಕಿಯ ರೀತಿಯಲ್ಲಿರುತ್ತದೆಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.

              ಹ್ರೀಂ ಬೀಜಾಕ್ಷರಕ್ಕೂ ಮತ್ತು ಶಿವ-ಶಕ್ತಿ ಐಕ್ಯರೂಪಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ವಿಧವಾದ ಭೇದವಿಲ್ಲ; ಉಗಮ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೂ ಮತ್ತು ಜಗತ್ತಿನ ಸರ್ವನಾಶದ ಸ್ಥಾನಕ್ಕೂ ಭೇದವಿಲ್ಲ.

******

        ವಿ.ಸೂ.:  ಈ ಲೇಖನವು ಶ್ರೀಯುತ ವಿ. ರವಿಯವರಿಂದ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟ LALITHA SAHASRANAMAM 301 http://www.manblunde... ಎನ್ನುವ ಆಂಗ್ಲ ಲೇಖನದ ಅನುವಾದದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಈ ಮಾಲಿಕೆಯನ್ನು ಅವರ ಒಪ್ಪಿಗೆಯನ್ನು ಪಡೆದು ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.