ಝೆನ್ ಪ್ರಸಂಗ: ಎಲ್ಲ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೂ ಇಲ್ಲ ಉತ್ತರ
ಗಿಡದಲ್ಲಿ ಅರಳಿದ್ದ ಹೂವನ್ನು ನೋಡುತ್ತಿದ್ದ ಶಿಷ್ಯ ಉದ್ಗರಿಸಿದ, “ಈ ಹೂ ನನಗೆ ಬಹಳ ಇಷ್ಟವಾಯಿತು.”
“ಅದ್ಯಾಕೆ?" ಎಂಬ ಗುರುಗಳ ಪ್ರಶ್ನೆಗೆ ಶಿಷ್ಯನ ಉತ್ತರ: “ಈ ಹೂ ಬಹಳ ಚಂದ; ಅದಕ್ಕೆ…" ಈ ಉತ್ತರದಿಂದ ಸಮಾಧಾನವಾಗದ ಗುರುಗಳು ಇನ್ನೊಬ್ಬ ಶಿಷ್ಯನನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿದರು, “ಏನಯ್ಯಾ? ನಿನಗ್ಯಾವುದು ಇಷ್ಟ?"
ಆತ ಕಣ್ಣು ಮಿಟುಕಿಸದೆ ನೀಡಿದ ಉತ್ತರ, “ನನಗೆ ದೇವರು ಬಹಳ ಇಷ್ಟ." ಇವನಿಗೂ ಗುರುಗಳಿಂದ ಅದೇ ಮರುಪ್ರಶ್ನೆ: "ಯಾಕೆ?"
ಇವನ ನೇರ ಉತ್ತರ: "ದೇವರು ಜಗನ್ನಿಯಾಮಕ, ಅದಕ್ಕೆ…" ಈ ಉತ್ತರದಿಂದಲೂ ಸಮಾಧಾನವಿಲ್ಲ ಗುರುಗಳಿಗೆ. ಅನಂತರ ಮೂರನೆಯ ಶಿಷ್ಯನಿಗೂ ಗುರುಗಳಿಂದ ಅದೇ ಪ್ರಶ್ನೆ.
ಅವನು ಮುಜುಗರ ಪಡುತ್ತಾ ನೀಡಿದ ಉತ್ತರ, "ನನ್ನ ಪ್ರಿಯತಮೆ ನನಗೆ ಬಹಳ ಇಷ್ಟ." ತಟ್ಟನೆ ಬಂತು ಗುರುಗಳಿಂದ ಮರುಪ್ರಶ್ನೆ, "ಯಾಕೆ?" ಇನ್ನಷ್ಟು ಮುಜುಗರ ಪಡುತ್ತಾ ಯೋಚಿಸುತ್ತಾ ನಿಧಾನವಾಗಿ ಉತ್ತರಿಸಿದ, “ಅದ್ಯಾಕೆಂದು ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ.”
ಗುರುಗಳು ಸ್ವಲ್ಪ ಹೊತ್ತು ಮೌನವಾಗಿದ್ದರು. ಅನಂತರ ಮುಗುಳ್ನಗುತ್ತಾ ಗುರುಗಳು ಹೇಳಿದರು, “ಸರಿಯಾಗಿದೆ ಕಣಯ್ಯಾ ನಿನ್ನ ಉತ್ತರ. ಎಲ್ಲ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೂ ಉತ್ತರ ಹುಡುಕಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ ಅನ್ನೋದು ಅಜ್ನಾನವಲ್ಲ. ಅದು ಕೂಡ ಜ್ನಾನ, ನಿಚ್ಚಳ ಜ್ನಾನ."