ಸೌತಡ್ಕ ಶ್ರೀಮಹಾಗಣಪತಿ ದೇವಸ್ಥಾನಕ್ಕೆ ಬನ್ನಿ...

ಪ್ರವಾಸ ಹೋಗುವುದೆಂದರೆ ಯಾರಿಗೆ ತಾನೇ ಇಷ್ಟ ಇಲ್ಲ...? ಹೊಸ ಊರು ನೋಡಬೇಕು.. ಹೊಸ ಹೊಸ ವಿಚಾರ ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಬೇಕೆನ್ನುವುದು ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರ ಬಯಕೆ. ಧಾರ್ಮಿಕ ಕ್ಷೇತ್ರಗಳು, ಐತಿಹಾಸಿಕ ಸ್ಥಳಗಳು, ಪ್ರಕೃತಿಯ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ ಸಾರುವ ತಾಣಗಳು ಹೀಗೆ ನಾನಾ ಬಗೆಯ ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣಗಳು ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಆಕರ್ಷಿಸುತ್ತದೆ... ಹೀಗೆ ನಮ್ಮ ಊರಿನ, ನಮ್ಮ ರಾಜ್ಯದ, ನಮ್ಮ ದೇಶದ ಸುಂದರ ತಾಣಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸುವ ಪ್ರಯತ್ನ ಇಲ್ಲಿದೆ... ಬನ್ನಿ ಪ್ರವಾಸ ಹೋಗೋಣ...    

ಸೌತಡ್ಕ ಶ್ರೀಮಹಾಗಣಪತಿ ದೇವಸ್ಥಾನ: ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಬೆಳ್ತಂಗಡಿ ತಾಲೂಕಿನ ಕೊಕ್ಕಡದಿಂದ 3 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿರುವ 'ಸೌತಡ್ಕ ಶ್ರೀ ಮಹಾಗಣಪತಿ' ದೇವಸ್ಥಾನವು ಒಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಧಾರ್ಮಿಕ ಯಾತ್ರಾ ಸ್ಥಳವಾಗಿದೆ. 

ಈ ಸ್ಥಳದ ವಿಶಿಷ್ಟತೆಯೆಂದರೆ ಮಹಾ ಗಣಪತಿಯು 'ಗರ್ಭ ಗುಡಿ' ಮತ್ತು ದೇವಾಲಯದ ರಚನೆಯಿಲ್ಲದೆ ತೆರೆದ ಮೈದಾನದಲ್ಲಿದೆ. ಇದು ಆಕರ್ಷಕ ಹಸಿರುಮನೆಗಳಿಂದ ಆವೃತವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾರ್ಥನೆಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಲು ಸುತ್ತಲೂ ತೆರೆದಿರುತ್ತದೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು ಬಹಳಷ್ಟು ಗಂಟೆಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದ್ದು, ಇದನ್ನು ವಿಶೇಷ ಆಶಯಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ಆರಾಧಕರು ಅರ್ಪಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಕೋತಿಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು. ಇಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ಪೂಜೆ ನಡೆದು, ಎಲ್ಲಾ ಭಕ್ತರಿಗೆ ಪ್ರಸಾದವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಈ ದೇವಾಲಯವು ಕಪಿಲಾ ನದಿಯ ದಡದಲ್ಲಿರುವ ಪಟ್ರಮೆಯಿಂದ 6 ಕಿ.ಮೀ ದೂರದಲ್ಲಿದೆ.

ಇದು ಬೆಳ್ತಂಗಡಿಯ ಗುಪ್ತ ರತ್ನ ಇದ್ದ ಹಾಗೆ. ಇದು ಹಚ್ಚ ಹಸಿರಿನ ವಿಸ್ತಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವಿಶಿಷ್ಟ ದೇವ ಸನ್ನಿಧಿಯಾಗಿದೆ. ಇಂತಹ ಪ್ರಶಾಂತ ವಾತಾವರಣದ ನಡುವೆ ನಿಸರ್ಗದ ಮಡಿಲಲ್ಲಿ ಹಾಯಾಗಿ ಕುಳಿತಿರುವ ಭಗವಾನ್ ಗಣಪತಿ ಎಲ್ಲರನ್ನೂ ಹರಸುತ್ತಾ ಬಂದಿದ್ದಾನೆ. ಈ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ವಿಶಾಲವಾದ ಗೋಶಾಲೆ (ದನದ ಕೊಟ್ಟಿಗೆ), ಪೂಜಾ ಸಾಮಗ್ರಿಗಳನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವ ಪುಟಾಣಿ ಅಂಗಡಿಗಳ ಸಾಲು, ಸೇವಾ ಟಿಕೆಟ್ ಮತ್ತು ಪ್ರಸಾದವನ್ನು ಖರೀದಿಸಬಹುದಾದ ದೇವಸ್ಥಾನದ ಕಛೇರಿ ಮತ್ತು ರುಚಿಕರವಾದ ನೈವೇದ್ಯ ಪ್ರಸಾದವನ್ನು ಮಾಡುವ ದೇವಾಲಯದ ಅಡುಗೆ ಮನೆ ಇದೆ. 

ಪುರಾತನವಾದ ಮರದ ಬುಡದ ಕೆಳಗೆ ಭವ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಲಾಗಿರುವ ಗಣಪತಿಯ ವಿಗ್ರಹವು ಅದ್ಭುತವಾಗಿದೆ. ಹೊಳೆಯುವ ಕಮಾನು, ಕಪ್ಪು ಕಲ್ಲು ಸುಂದರವಾದ ವಿಗ್ರಹವನ್ನು ಸುತ್ತುವರೆದಿದೆ ಮತ್ತು ಸಹಜವಾಗಿ ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಬೃಹತ್ ಹಿತ್ತಾಳೆ ದೀಪಗಳು, ಭಗವಂತನ ವಿಗ್ರಹದ ಮುಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಭಕ್ತರು ಅರ್ಪಿಸುವ ಮರದ ತೊಲೆಗಳಿಗೆ ಕಟ್ಟಲಾದ ಹಿತ್ತಾಳೆ ಘಂಟೆಗಳ ಸಾಲುಗಳಿವೆ. ಇದು ವಿವಿಧ ಆಕಾರ ಮತ್ತು ಗಾತ್ರಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು, ಎಲ್ಲರ ಆಕರ್ಷಣೆಯಾಗಿದೆ. ಗೋಡೆಗಳಿಲ್ಲದ ದೇವಾಲಯವು ಪ್ರಾಕೃತಿಕ ಸೌಂದರ್ಯಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ್ದು, ಈ ದೇವಾಲಯಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಕಥೆಗಳು ಅಷ್ಟೇ ಆಕರ್ಷಕವಾಗಿವೆ.  

ಇತಿಹಾಸ: ಸೌತಡ್ಕದ ಸ್ಥಳ ಪುರಾಣದ ಪ್ರಕಾರ, ರಾಜಮನೆತನದಿಂದ ಪೂಜಿಸಲ್ಪಟ್ಟ ಗಣಪತಿ ದೇವಾಲಯವು ಒಮ್ಮೆ ಶತ್ರುಗಳಿಂದ ನಾಶವಾಯಿತು. ದೇಗುಲದಲ್ಲಿದ್ದ ಗಣಪತಿಯ ಸುಂದರ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ಶತ್ರುಗಳು ಧ್ವಂಸ ಮಾಡಬಾರದೆಂದು ಅಲ್ಲಿನ ಹಸುಗಳ ಹಿಂಡು ಅದನ್ನು ಹೊತ್ತು ತಂದು ಸೌತೆಕಾಯಿ ಸಮೃದ್ಧವಾಗಿ ಬೆಳೆದ ಜಾಗದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿದರು. ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಸೌತೆ ಎಂದರೆ ಸೌತೆಕಾಯಿ ಮತ್ತು ಅಡ್ಕ ಎಂದರೆ ಹುಲ್ಲುಗಾವಲು ಆಗಿರುವುದರಿಂದ, ಈ ಸ್ಥಳವು ಶೀಘ್ರದಲ್ಲೇ ಸೌತಡ್ಕ ಎಂದು ಜನಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿತು. ಇಲ್ಲಿನ ರೈತರು ಸೌತೆಕಾಯಿಯ ದೊಡ್ಡ ಫಸಲನ್ನು ಕೊಯ್ದು, ಅದನ್ನು ಗಣಪತಿಗೆ ಅರ್ಪಿಸಿದರು ಮತ್ತು ಅಲ್ಲಿ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲು ಬಯಸಿದರು. ಆದರೆ, ಒಂದು ಜನಪ್ರಿಯ ನಂಬಿಕೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಗಣಪತಿಯು ಅವರ ಕನಸನ್ನು ಅನುಗ್ರಹಿಸಿ ಸೌತಡ್ಕದಲ್ಲಿ ತನಗೆ ದೇವಾಲಯವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಬೇಡಿ ಎಂದು ಕೇಳಿಕೊಂಡನು ಏಕೆಂದರೆ... ಅದು ತನ್ನ ಆಶೀರ್ವಾದವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಭಕ್ತರ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಬಂಧಗಳನ್ನು ವಿಧಿಸುತ್ತದೆ. ಭಗವಂತನು ತನ್ನ ಸುತ್ತಲಿನ ಯಾವುದೇ ಔಪಚಾರಿಕ ರಚನೆಯಿಲ್ಲದೆ ತೆರೆದ ಗಾಳಿಯಲ್ಲಿ ಉಳಿಯಲು ತನ್ನ ಇಚ್ಛೆಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದನು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಭಕ್ತರು ತನ್ನನ್ನು 24 ಗಂಟೆಗಳ ಕಾಲ ಪ್ರವೇಶಿಸಬಹುದು. ಇದು ಗಣಪತಿ ದೇವರ ಆಶಯ ಮತ್ತು ರೈತರ ಬಯಕೆಯೂ ಆಗಿತ್ತು. ಅದರಂತೆ ಇಂದಿಗೂ ಸೌತಡ್ಕದ ಹಚ್ಚ ಹಸಿರಿನ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಭಗವಂತ ಭವ್ಯವಾಗಿ ಕುಳಿತು ತನ್ನ ಭಕ್ತರನ್ನು ದಿನದ ಪ್ರತಿಕ್ಷಣವೂ ಆಶೀರ್ವದಿಸುತ್ತಾ ಬಂದಿದ್ದಾನೆ. 

ವಿಶೇಷತೆ: ದೇವಾಲಯದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗುವ ಅನೇಕ ಸೇವೆಗಳಲ್ಲಿ, ಅತ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯವಾದ ಅವಲಕ್ಕಿ ಪಂಚಕಜ್ಜಾಯ ಸೇವೆ ಇದನ್ನು ನಿಯಮಿತವಾಗಿ ನಡೆಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಅವಲಕ್ಕಿ ಪಂಚಕಜ್ಜಾಯ ಸೇವೆಯನ್ನು ಮಾಡುವವರು ದೇವರ ಪ್ರಸಾದವನ್ನು ಸುತ್ತಮುತ್ತಲಿನ ಗೋವುಗಳಿಗೆ ಹಂಚತ್ತಾರೆ. ಭಕ್ತರು ಮಹಾಗಣಪತಿಗೆ “ಅಪ್ಪ (ಅಪ್ಪಂ)” ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರ್ಥನೆ ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು. ಇದು ಸೌತಡ್ಕದ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಪ್ರಸಾದವು ಆಗಿದ್ದು, ತುಂಬಾ ರುಚಿಕರವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಪ್ರತಿದಿನ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಿಶೇಷ ಪೂಜೆಗಳಲ್ಲಿ , “ಮೂಡಪ್ಪ ಸೇವೆ” ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖವಾದುದು, ಇದು ಮಹಾಗಣಪತಿ ಪ್ರತಿಮೆಯನ್ನು ಅಪ್ಪದಿಂದ ಮುಚ್ಚುವುದನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.  

ಅಂಚೆ ವಿಳಾಸ: ಸೌತಡ್ಕ ಶ್ರೀ ಮಹಾ ಗಣಪತಿ ಕ್ಷೇತ್ರ, ಕೊಕ್ಕಡ ಅಂಚೆ, ಬೆಳ್ತಂಗಡಿ ತಾಲೂಕು, ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆ- 574 198, ದೂರವಾಣಿ: 08251 – 254 351, 254 161

ಹೋಗುವ ಮಾರ್ಗ: ಸೌತಡ್ಕವು ಧರ್ಮಸ್ಥಳದಿಂದ 18 ಕಿ.ಮೀ, ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯದಿಂದ 40 ಕಿ.ಮೀ ಮಂಗಳೂರಿನಿಂದ 82 ಕಿ.ಮೀ ಮತ್ತು ಕೊಕ್ಕಡದಿಂದ 4 ಕಿ.ಮೀ ಮತ್ತು ಪಟ್ರಮೆಯಿಂದ 6 ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಬೆಂಗಳೂರಿನಿಂದ ನೆಲ್ಯಾಡಿ ಮತ್ತು ಧರ್ಮಸ್ಥಳ ನಡುವಿನ ರಸ್ತೆಯಲ್ಲಿ ಸೌತಡ್ಕವನ್ನು ಪ್ರವೇಶಿಸಬಹುದು. ಧರ್ಮಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಸುಮಾರು 13 ಕಿ.ಮೀ ಮೊದಲು ರಸ್ತೆಯ ಎಡಭಾಗದಲ್ಲಿ ಒಂದು ದೊಡ್ಡ ಕಮಾನಿನ ಮೂಲಕ ಹೋದರೆ ಸೌತಡ್ಕ ಪುಣ್ಯ ಕ್ಷೇತ್ರ ಸಿಗುತ್ತದೆ.

"ಪ್ರಕೃತಿಯೇ ನಮಗೆ ದೇವರ ಸಮಾನ ಅಂತಹ ಪ್ರಕೃತಿ ನಡುವೆ ಶ್ರೀ ಮಹಾ ಗಣಪತಿ ನೆಲೆ ನಿಂತಿರುವುದು ಒಂದು ವಿಸ್ಮಯವೇ ಸರಿ" ಬನ್ನಿ ಇಂತಹ ಪುಣ್ಯಕ್ಷೇತ್ರದ ದರ್ಶನ ಪಡೆದು ಪುನೀತರಾಗೋಣ.

ಚಿತ್ರ - ಬರಹ : ರಮೇಶ ನಾಯ್ಕ ಉಪ್ಪುಂದ, ಮೂಡಬಿದ್ರೆ