ಗುರು ಶಿಷ್ಯರು - ಎರಡು ಕತೆಗಳು

ಬಣ್ಣದ ಪೆನ್ಸಿಲ್ಲಿನಿಂದ ಸರ ಸರನೆ ಜಾಮೆಟ್ರಿ ಆಕಾರಗಳನ್ನು ಹಾಳೆಯ ಮೇಲೆ ಬಿಡಿಸುತ್ತ ಹೋದಂತೆ ಸ್ವಲ್ಪ ಹೊತ್ತಿನಲ್ಲೆ ಅಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷವಾಗುತ್ತಿದ್ದ ಬೆಕ್ಕಿನ ಆಕಾರವನ್ನು ಕಂಡ ಕೂಡಲೆ, ಆ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಬಿಡಿಸಲು ಮುಗ್ಗರಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಮಗುವಿನ ಮುಖದಲ್ಲಿ ಏನನ್ನೋ ಕಂಡುಕೊಂಡ ಹೊಳಪು! ನಾಲ್ಕನೇತ್ತೆಯ ಕ್ರಾಫ್ಟ್ಸ್ ಟೀಚರ್ ಆಗಿದ್ದ ಮಿಸ್ ಸೋಫಿ ಕಲಿಸುತ್ತಿದ್ದದ್ದೇ ಹಾಗೆ, ಮಾತಿನ ತಂಟೆಗೇ ಹೋಗದೆ! ಅಂಥದ್ದೇ ಹೊಳಪನ್ನು ಕಾಣುವ ಪ್ರಸಂಗ ಮುಂದೆ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಒದಗಿ ಬಂದಿತ್ತು. ಅವನಾಗ ಪಿಯಾನೊ ಕಲಿಯುತ್ತಿದ್ದ. ಕಾರಣಾಂತರದಿಂದ ಒಮ್ಮೆ ಅವನಿಗೆ ಕಲಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಟೀಚರ್ ಬದಲು ಇನ್ನೊಬ್ಬರ ಬಳಿಗೆ ಹೋಗ ಬೇಕಾಗಿ ಬಂತು. ಅವರೋ ಆಗ ಅತಿ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಟೀಚರ್. ಸಾಮಾನ್ಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಅವರು ಕಲಿಸುತ್ತಲೇ ಇರಲಿಲ್ಲ. ಅತಿ ಪ್ರತಿಭಾವಂತರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಅವರಿಂದ ಕಲಿಯುವ ಅದೃಷ್ಟ ಇತ್ತು. ಅಂತಹವರ ಹತ್ತಿರ ಅದು ಹೇಗೋ ಈತ ಹೋಗಿ ಕೂತಿದ್ದ! ಆಗ ಅವರು ಇನ್ನೊಬ್ಬ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿನಿಗೆ ಹೇಳಿ ಕೊಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಅವಳು ಬಹಳ ಚನ್ನಾಗಿ ಪಿಯಾನೋ ನುಡಿಸುತ್ತಾಳೆ, ಮುಂದೊಮ್ಮೆ ಸ್ಟಾರ್ ಆಗುತ್ತಾಳೆ, ಅವಳನ್ನು ಸ್ಟಾರ್ ಮಾಡುವದಕ್ಕಾಗೇ ಈ ಟೀಚರ್ ಅವಳಿಗೆ ಹೇಳಿ ಕೊಡುತ್ತಿರುವದು ಎಂದು ಹಲವರು ಹೇಳಿದ್ದನ್ನು ಕೇಳಿದ್ದ. ಅವತ್ತು ಅವಳು ನುಡಿಸುತ್ತಿದ್ದದ್ದು ಒಂದು ಕ್ಲಿಷ್ಟವಾದ ಕೃತಿಯನ್ನ. ಅವನ ತಕ್ಕಮಟ್ಟಿನ ತಿಳುವಳಿಕೆಗೂ ಅವಳು ನುಡಿಸಿದ್ದು ತಾಂತ್ರಿಕವಾಗಿ ಅದ್ಭುತವಾಗಿತ್ತು ಎಂದು ತಿಳಿದಿತ್ತು. ಅದರ ಮೌಲ್ಯ ಮಾಪನ ಮಾಡುತ್ತ ಆ ಶಿಕ್ಷಕನೋ ’ನೀನು ಕೇಳಿದಂತೆ ಇದನ್ನ ನುಡಿಸಿಲ್ಲ, ನೀನು ಹೇಗೆ ಕೇಳಿಸಿತು ಅಂದು ಕೊಂಡೆಯೋ ಹಾಗೆ ನುಡಿಸಿದೆ. ಈಗ ಇದನ್ನ ನಾನು ಹೇಗೆ ಕೇಳಿದೆ ಹಾಗೆ ನುಡಿಸುತ್ತೇನೆ ಕೇಳು. ಆಗ ಬಹುಷಃ ನಿನಗೆ ಗೊತ್ತಾಗಬಹುದು’. ಇಷ್ಟು ಹೇಳಿ ಅವನು ನುಡಿಸಲಾರಂಭಿಸಿದ. ಅವನು ನುಡಿಸುತ್ತ ಹೋದಂತೆ ಒಂದು ಘಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅದೇ ಹೊಳಪು ಅವಳ ಮುಖದ ಮೇಲೆ, ಮಿಸ್ ಸೋಫಿಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಮುಖದಲ್ಲಿ ಕಂಡಂಥದ್ದು!

***

ಗುರುಗಳು ಹೇಳಿ ಕೊಟ್ಟ ರಾಗದಲ್ಲಿ ತಾನ ನುಡಿಸುವದನ್ನ ಎಡೆ ಬಿಡದೆ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿದ್ದ ಶಿಷ್ಯ ಅದನ್ನು ಗುರುಗಳ ಮುಂದೆ ನುಡಿಸಿದಾಗ ಅವರಿಂದ ಭೇಷ್ ಎನಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತೇನೆ ಅಂದುಕೊಂಡಿದ್ದ. ಆದರೆ ನಿರ್ಭಾವುಕರಾಗಿ ಕೇಳಿದ ಗುರುಗಳು ’ಅಭ್ಯಾಸ ಸಾಲದು’ ಎನ್ನುತ್ತಾ ಎದ್ದು ಹೋದರು! ಶಿಷ್ಯನೂ ಸಾಮಾನ್ಯನಲ್ಲ, ಮತ್ತೆ ಅಭ್ಯಾಸ ಮುಂದುವರೆಸಿದ. ಮರುದಿನ ಮತ್ತೆ ಗುರುಗಳ ಮುಂದೆ ನುಡಿಸಿದ. ಮತ್ತೆ ಅದೇ ಮಾತು ಗುರುಗಳಿಂದ. ಸಿಟ್ಟು ಬಂದರೂ ಏನೂ ಮಾಡುವಂತಿಲ್ಲ. ಮತ್ತೆ ಅಭ್ಯಾಸ ಮಾಡಿದ. ಆದರೆ ಅದೇ ಕತೆ! ಎರಡು ಮೂರು ದಿನ ಇದೇ ನಡೆಯಿತು. ಕೊನೆಗೆ ಶಿಷ್ಯನಿಗೆ ಬೇಸರವಾಯಿತು. ’ಇನ್ನೆಷ್ಟು ಸಾಧನೆ ಮಾಡಬೇಕೋ ನಾ ಬೇರೆ ಕಾಣೆ’ ಎಂದುಕೊಂಡ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲೇ. ಶಿಷ್ಯನ ಎದೆಯಾಳದ ಮಾತು ಗುರುವಿಗೆ ಕೇಳಿಸಿತೇನೋ ಎಂಬಂತೆ ಹೇಳಿದರು, ’ಯಾರಲ್ಲಿ ? ಆ ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿರುವ ವೀಣೆ ತಾ ಇಲ್ಲಿ.’ ವೀಣೆ ತಂದಿಡುವಷ್ಟರಲ್ಲಿ ಶಿಷ್ಯನಿಗೆ ಹೇಳಿದರು, ’ಶೇಷಣ್ಣ, ಕುಳಿತುಕೋ ಇಲ್ಲಿ. ಸಾಧನೆ ಎಂದರೆ ಏನೆಂದು ತಿಳಿದೆ ? ಅದೇ ತಾನಗಳನ್ನು ನಾನು ನುಡಿಸುತ್ತೇನೆ ಕೇಳು. ನಿನ್ನ ಸಾಧನೆ ಸಾಕೋ ಸಾಲದೋ ಎಂಬುದು ನಿನಗೇ ಅರ್ಥವಾಗುತ್ತದೆ.’ ಅವರು ನುಡಿಸಿದ ತಾನಗಳನ್ನು ಕೇಳುತ್ತ ಶಿಷ್ಯನ ಕಣ್ಣಲ್ಲಿ ನೀರು. ಎದ್ದು ನಿಂತು ಸೊಂಟ ಕಟ್ಟಿ ಸಾಷ್ಟಾಂಗ ಪ್ರಣಾಮ ಮಾಡಿಬಿಟ್ಟ ಗುರುವಿಗೆ!

***

ಮೊದಲ ಕತೆ ಓದಿದ್ದು ಪೀಟರ್ ಡ್ರಕರನ ನೆನಪುಗಳ ಮಾಲೆಯಾದ ’Adventures of A Bystander' ಎನ್ನುವ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ. ತನ್ನ ನಾಲ್ಕನೇ ತರಗತಿಯ ಇಬ್ಬರು ಶಿಕ್ಷಕಿಯರು ಹೇಗೆ ತನ್ನ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದರು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತ ಈ ಕತೆಯನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತಾನೆ. ’ಮಿಸ್ ಎಲ್ಸಾ ಆಂಡ್ ಮಿಸ್ ಸೋಫಿ’ ಎನ್ನುವ ಈ ಅಧ್ಯಾಯವನ್ನು ಪ್ರತಿ ಶಿಕ್ಷಕನೂ ಓದಬೇಕು ಅನಿಸುತ್ತದೆ ನನಗೆ.

ಎರಡನೇ ಕತೆ ವೀಣೆಯ ಮೇರು ಸಾಧಕ ವೀಣೆ ಶೇಷಣ್ಣನವರ ಜೀವನದ್ದು. ವಾಸುದೇವಾಚಾರ್ಯರು ಬರೆದ ’ನಾ ಕಂಡ ಕಲಾವಿದರು’ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಓದಿದ್ದು. ಸಂಗೀತ ಕ್ಷೇತ್ರದ ದಿಗ್ಗಜರ ಜೀವನದ ಅಮೂಲ್ಯ ಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಒಂದೆಡೆ ಸೇರಿಸಿದ ಈ ಪುಸ್ತಕ ಸೊಗಸಾಗಿದೆ. ನನಗೆ ಸಂಗೀತ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ಇದರಲ್ಲಿ ಕತೆಗಳ ಆಸ್ವಾದನೆಗೆ ಅದರಿಂದ ತೊಡಕಾಗಿಲ್ಲ ಆದರೆ ಸಂಗೀತದ ಜ್ಞಾನವಿದ್ದಿದ್ದರೆ ಇದರಲ್ಲಿಯ ಕತೆಗಳು ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಸ್ತರದಲ್ಲಿ ತಟ್ಟುತ್ತಿದ್ದವೇನೋ ಅನಿಸಿದ್ದು ಸುಳ್ಳಲ್ಲ.

ಈ ಎರಡು ಕತೆಗಳಲ್ಲಿ ದೇಶ ಕಾಲಗಳನ್ನು ಮೀರಿದ ಸಾಮ್ಯತೆ ಇದೆ ಅನಿಸಿತು. ಒಂದೇ ಕಡೆ ಎರಡನ್ನೂ ಇಡಬೇಕೆನಿಸಿತು.

( ಮೇಲೆ ಹೇಳಿದ ಎರಡೂ ಪುಸ್ತಕಗಳೂ ಅದ್ಭುತವಾಗಿವೆ. ಓದುವ ಹವ್ಯಾಸವಿದ್ದವರು ಸಿಕ್ಕರೆ ಬಿಡದೆ ಓದಿ :) )