೬೦. ಶ್ರೀ ಲಲಿತಾ ಸಹಸ್ರನಾಮ ೧೯೩ರಿಂದ ೨೦೦ನೇ ನಾಮಗಳ ವಿವರಣೆ

ಲಲಿತಾ ಸಹಸ್ರನಾಮ ೧೯೩ - ೨೦೦

Duṣṭadūrā दुष्टदूरा (193)

೧೯೩. ದುಷ್ಟದೂರಾ

            ದೇವಿಯು ದುಷ್ಟರಿಂದ ದೂರವಿರುತ್ತಾಳೆ ಅಥವಾ ಆಕೆಯು ದುಷ್ಟರಿಗೆ ಲಭ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ದುಷ್ಟರೆಂದರೆ ಕೆಟ್ಟವರು ಹಾಗು ಮೋಸಗಾರರು ಮತ್ತು ಅವರು ಜಗನ್ಮಾತೆಯನ್ನು ಕುರಿತು ಆಲೋಚಿಸುವವರಲ್ಲ ಮತ್ತು ಅವರು ಆಕೆಯನ್ನು ಯಾವತ್ತಿಗೂ ಹೊಂದಲಾರರು. ಇದರಿಂದ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುವುದೇನೆಂದರೆ ದುಷ್ಟರಿಗೆ ಮುಕ್ತಿಯು ಲಭ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ.

Durācāra-śamanī दुराचार-शमनी (194)

೧೯೪. ದುರಾಚಾರ-ಶಮನೀ

         ಶಾಸ್ತ್ರವು ನಿಷೇಧಿಸಿದ ಆಚರಣೆಗಳನ್ನು ಕೈಗೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ದುರ್-ಆಚಾರ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ. ಆಚಾರವೆಂದರೆ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಮತ್ತು ಪದ್ಧತಿಗಳು. ಈ ವಿಧವಾದ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಎರಡು ತೆರನಾಗಿವೆ, ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ವೇದದಲ್ಲಿ ವಿಧಿಸಲ್ಪಟ್ಟಂತಹವು ಮೊದಲನೇ ವರ್ಗಕ್ಕೆ ಸೇರುತ್ತವೆ. ಎರಡನೆಯ ವಿಧಾವಾದ ಸಂಪ್ರದಾಯಗಳು ಇತ್ತೀಚಿನ ಆಧುನಿಕ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವುವು ಮತ್ತು ಇವು ವೇದಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತಾವಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿಲ್ಲ. ಆಧುನಿಕ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪರಿಚಯಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿರುವ ಈ ಪದ್ಧತಿಗಳಿಗೆ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕವಾಗಿ ಯಾವುದೇ ಮಹತ್ವದ ಸ್ಥಾನವಿಲ್ಲ. ಕೇವಲ ಒಂದು ನಿಮಿಷ ಆಳವಾದ ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಮಾಡಿದ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯು ದುಬಾರಿ ವೆಚ್ಚದಲ್ಲಿ ಮಾಡಿದ ಯಜ್ಞಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಶಕ್ತಿಯುತವಾದದ್ದು. ವೇದಗಳು, ಒಬ್ಬನು ತನ್ನ ಆದಾಯಕ್ಕೆ ಮಿಂಚಿದ ಖರ್ಚನ್ನು ಮಾಡಿ ಯಾಗಗಳನ್ನು ಮಾಡಬೇಕೆಂದು ಯಾವತ್ತೂ ವಿಧಿಸಿಲ್ಲ; ಆದರೆ ಈ ವಿಷಯವನ್ನು ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಬಹಳವಾಗಿ ಉತ್ಪ್ರೇಕ್ಷೆಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ.

Doṣa-varjitā दोष-वर्जिता (195)

೧೯೫. ದೋಷ-ವರ್ಜಿತಾ

             ದೇವಿಯು ಯಾವುದೇ ವಿಧವಾದ ಕಲೆಗಳು ಅಥವಾ ಕಳಂಕವಿಲ್ಲದವಳಾಗಿದ್ದಾಳೆ ಮತ್ತದು ಬ್ರಹ್ಮದ ಮತ್ತೊಂದು ಲಕ್ಷಣವಾಗಿದೆ. ಕಳಂಕವು ದ್ವೇಷ, ಕಾಮ ಮೊದಲಾದವುಗಳಿಂದ ಹುಟ್ಟುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಕಳಂಕವೆಂದರೆ ಅದು ಮನಸ್ಸಿಗೆ ಸಂಭಂದಿಸಿದ್ದುದಾಗಿದೆಯೇ ಹೊರತು ಸ್ಥೂಲ ಶರೀರಕ್ಕೆ ಸಂಭಂದಪಟ್ಟದ್ದಲ್ಲ. ಅವಳಿಗೆ ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯಾದ ಕಲೆಗಳಿಲ್ಲ - ಇದನ್ನು ಈ ಸಹಸ್ರನಾಮದ ಮುಂಚಿನ ನಾಮಗಳಲ್ಲಿ ಚರ್ಚಿಸಲಾಗಿದೆ.

            ಈ ನಾಮದೊಂದಿಗೆ ದೇವಿಯನ್ನು ನಿರಾಕಾರ ಅಥವಾ ನಿರ್ಗುಣ ರೂಪದ ಮೂಲಕ ಆರಾಧಿಸುವುದರಿಂದ ಹೊಂದಲ್ಪಡುವ ಪರಿಣಾಮಗಳ ಕುರಿತಾದ ಚರ್ಚೆಯು       ಮುಕ್ತಾಯಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ೧೯೬ರಿಂದ ೨೪೮ನೇ ನಾಮಗಳು ದೇವಿಯ ವಿವಿಧ ರೂಪಗಳು ಅಥವಾ ಸಗುಣ ಬ್ರಹ್ಮದ ಕುರಿತಾಗಿ ಚರ್ಚಿಸುತ್ತವೆ. ದೇವರನ್ನು ರೂಪ ಮತ್ತು ಆಕಾರಗಳಿಲ್ಲದೆ ಪೂಜಿಸುವುದನ್ನು ಶ್ರೇಷ್ಠವಾದುದ್ದೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ. ದೇವರನ್ನು ವಿವಿಧ ಆಕಾರಗಳ ಮೂಲಕ ಪೂಜಿಸುವುದನ್ನು ಸಗುಣ ಆರಾಧನೆ ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ವಿವಿಧ ಮತಗಳು ಸಗುಣ ಆರಾಧನೆಯ ಮೇಲೆ ನಿಂತಿವೆ.

Sarvajñā सर्वज्ञा (196)

೧೯೬. ಸರ್ವಜ್ಞಾ

          ದೇವಿಯು ಸಕಲವನ್ನೂ ತಿಳಿದವಳು, ಕೇವಲ ಪರಬ್ರಹ್ಮವೊಂದೇ ಸರ್ವಜ್ಞವಾಗಲು ಸಾಧ್ಯ. ಮುಂಡಕ ಉಪನಿಷತ್ತು (೧.೧.೯), "ಆ ಬ್ರಹ್ಮವು, ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ತಿಳಿದಿರುವಂತದ್ದು ಮತ್ತು ಕೂಲಂಕುಷವಾಗಿಯೂ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ತಿಳಿದಿರುವಂತದ್ದು ಮತ್ತದರ ಪವಿತ್ರತೆಯೇ ಜ್ಞಾನವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅದರಿಂದ ಅಂದರೆ ಆ ಪರಬ್ರಹ್ಮದಿಂದ ಈ ಅಪರ ಬ್ರಹ್ಮವು ಹೊರಹೊಮ್ಮಿದೆ ಮತ್ತು ನಾಮ, ರೂಪ ಮತ್ತು ಆಹಾರಗಳೆಂಬ ಭೇದಗಳನ್ನು ಹೊಂದುತ್ತದೆ" ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಈ ಉಪನಿಷತ್ತು ನಿರ್ಧಿಷ್ಟವಾಗಿ ತಪಸ್ಸು ಎನ್ನುವ ಶಬ್ದವನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತದೆ; ತಪವೆಂದರೆ ಧ್ಯಾನದ ಅತ್ಯುನ್ನತ ರೂಪ. ಪರಾ ಬ್ರಹ್ಮವು ನಿರ್ಗುಣ ಬ್ರಹ್ಮವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಅಪರಾ ಬ್ರಹ್ಮವು ಸಗುಣ ಬ್ರಹ್ಮವಾಗಿದೆ.

Sāndrakaruṇā सान्द्रकरुणा (197)

೧೯೭. ಸಾಂದ್ರಕರುಣಾ

           ದೇವಿಯು ಕರುಣಾಮಯಿಯಾಗಿದ್ದಾಳೆ ಏಕೆಂದರೆ ಆಕೆಯು ಜಗದ ಮಾತೆಯಾಗಿದ್ದಾಳೆ. "ಆಕೆಗೆ ಬೇರೆಲ್ಲರಿಗಿಂತ ವಿಶಾಲವಾದ ಹೃದಯವಿದೆ ಏಕೆಂದರೆ ಆಕೆಯು ಬ್ರಹ್ಮಾಂಡದ ತಾಯಿಯಾಗಿದ್ದಾಳೆ. ಆಕೆಯ ಕರುಣೆಯು ಅಂತ್ಯವಿಲ್ಲದ್ದು ಮತ್ತು ಬತ್ತಿಹೋಗದಂತಹದ್ದು; ಅವಳ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲರೂ ಆಕೆಯ ಮಕ್ಕಳು ಮತ್ತು ಅವರು ಆ ಒಂದರ (ಅಂದರೆ ಪರಬ್ರಹ್ಮದ) ಭಾಗ. ಆಕೆಯ ವಿರೋಧವು (ಅವಳ ಭಕ್ತರಲ್ಲದವರೆಡೆಗೆ) ಕೇವಲ (ಅವಳ ಕೃಪೆ ಹರಿಸುವಿಕೆಯ) ಮುಂದೂಡಿಕೆಯಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಆಕೆಯ ಶಿಕ್ಷೆಯೂ ಕೂಡಾ ಅವಳ ಕೃಪೆಯೇ ಆಗಿದೆ. ಆದರೆ ಆಕೆಯ ಪ್ರೀತಿಯು ಆಕೆಯ ವಿವೇಚನೆಯನ್ನು ಕುರುಡಾಗಿಸುವುದಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಅವಳು ತನ್ನ ಶಿಕ್ಷಿಸುವ ಕ್ರಿಯೆಯಿಂದ (ಕರ್ಮದ ನಿಯಮದಿಂದ) ದೂರ ಸರಿಯುವುದಿಲ್ಲ".ಈ ಸುಂದರವಾದ ಸಾಲುಗಳು ಶ್ರೀ ಅರವಿಂದರು ತಮ್ಮ "ತಾಯಿ" (ಇಂಗ್ಲೀಷ ಮೂಲ - ‘The Mother’) ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ಬರೆದಂತಹವು. 

Samānādhika-varjitā समानाधिक-वर्जिता (198)

೧೯೮. ಸಮಾನಾಧಿಕ-ವರ್ಜಿತಾ

             ದೇವಿಗೆ ಸಮಾನರಾದವರಿಲ್ಲ. ಶ್ವೇತಾಶ್ವತರ ಉಪನಿಷತ್ತು (೬.೮), ಅವನಿಗೆ ದೇಹವಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ಅವಯವಗಳಿಲ್ಲ. ಯಾರೂ ಅವನ ಸಮಾನರಿಲ್ಲ. ಯಾರೂ ಅವನಿಗಿಂತ ಶ್ರೇಷ್ಠರಾದವರೂ ಇಲ್ಲ. ಅವನು ಜ್ಞಾನದ ಹಲವಾರು ಶಕ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾನೆ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಯಾ ಶಕ್ತಿಗಳುಳ್ಳವನಾಗಿದ್ದಾನೆ" ಎನ್ನುತ್ತದೆ. ಈ ಉಪನಿಷತ್ತು ಬ್ರಹ್ಮದ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಕುರಿತಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ.

              ಅರ್ಜುನನು ಭಗವದ್ಗೀತೆಯಲ್ಲಿ (೧೧.೪೩) ಶ್ರೀ ಕೃಷ್ಣನನ್ನು ಈ ವಿಧವಾಗಿ ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಾನೆ, "ನೀನು ಮೂರು ಲೋಕಗಳಲ್ಲಿಯೂ ಅಪ್ರತಿಮ ಶೂರನಾಗಿದ್ದೀಯ ಮತ್ತು ನಿನಗೆ ಸಮಾನರಾದವರು ಯಾರೂ ಇಲ್ಲ, ಹಾಗಿದ್ದಾಗ ನಿನಗಿಂತ ಉತ್ತಮರಾದವರು ಯಾರು?" ದೇವಿಯೂ ಕೂಡಾ ಈ ಎಲ್ಲಾ ಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದಾಳೆ.

Sarvaśakti-mayī सर्वशक्ति-मयी (199)

೧೯೯. ಸರ್ವಶಕ್ತಿ-ಮಯೀ

            ದೇವಿಯು ಎಲ್ಲಾ ಶಕ್ತಿಗಳ ಹಿಂದಿರುವ ಬಲವಾಗಿದ್ದಾಳೆ. ಶಕ್ತಿಗೆ ಎರಡು ವಿಧವಾದ ಅರ್ಥಗಳಿವೆ ಒಂದು ಬಲ (Power) ಮತ್ತೊಂದು ಸಾಮಾನ್ಯ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲ್ಪಡುವ ಶಕ್ತಿ (Energy). ದೇವಿಯ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಕುರಿತಾಗಿ ಹೇಳಬೇಕೆಂದರೆ ಆಕೆಯದು ದೈವೀ ಶಕ್ತಿಯಾಗಿದೆ, ಆಕೆಯು ಈ ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ತನ್ನ ಕಾರ್ಯಗಳಾದ ಸೃಷ್ಟಿ, ಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ಲಯಗಳಿಗೆ ಉಪಯೋಗಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಇಲ್ಲಿ ಆಕೆಯ ಸಗುಣ ರೂಪವನ್ನು ಕುರಿತು ಚರ್ಚಿಸುತ್ತಿರುವುದರಿಂದ ಆಕೆಗೆ ಮಂತ್ರಿಣಿಗಳಾದ ವಾರಾಹೀ, ಶ್ಯಾಮಲಾ, ಅಥವಾ ದಶ ಮಹಾ ವಿದ್ಯಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುವ ಅವಳ ಹತ್ತು ರೂಪಗಳು ಇವೆಲ್ಲಾ ಆಕೆಯ ಶಕ್ತಿಗಳು. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿಯೆಂದರೆ ಆಕೆಯ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುವ ದೇವಿಯರು. ಪದಶಃ ಅರ್ಥದಲ್ಲಿ, ಪರಬ್ರಹ್ಮವು ಸರ್ವಾಂತರಯಾಮಿಯಾದ ಗುಣವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದೆನ್ನುವುದನ್ನು ಗಣನೆಗೆ ತೆಗೆದುಕೊಂಡರೆ ದೇವಿಯು ಈ ವಿಧವಾದ ಎಲ್ಲಾ ದೇವಿಯರ ರೂಪಗಳಲ್ಲಿರುತ್ತಾಳೆ. ದೇವಿಯು ಎಲ್ಲಾ ಶಕ್ತಿಗಳ ಮೂರ್ತರೂಪವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಆಕೆಯನ್ನು ಶಕ್ತಿಯೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಆಕೆಯನ್ನು ಸರ್ವಶಕ್ತಿ-ಮಯೀ ಎಂದು ಸಂಭೋದಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಇದು ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.

Sarva-maṅgalā सर्व-मङ्गला (200)

೨೦೦. ಸರ್ವ-ಮಂಗಲಾ

          ದೇವಿಯು ಎಲ್ಲಾ ವಿಧವಾದ ಶುಭಗಳಿಗೆ ಮೂರ್ತರೂಪಳಾಗಿದ್ದಾಳೆ. ಆಕೆಯನ್ನು ೯೯೮ನೇ ನಾಮದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಶಿವಾ ಅಂದರೆ ಮಂಗಳಕರೆಯೆಂದು ಸಂಭೋದಿಸಲಾಗಿದೆ. ದೇವಿಯು ಶುಭಗಳಿಗೆ ಮೂಲವಾಗಿರುವುದರಿಂದ ಆಕೆಯು ತನ್ನ ಭಕ್ತರಿಗೆ ಮಂಗಳವನ್ನುಂಟು ಮಾಡಲು ಸಮರ್ಥಳಾಗಿದ್ದಾಳೆ. ಇದೇ ನಾಮವು ಲಲಿತಾ ತ್ರಿಶತಿಯಲ್ಲಿ ೧೨೪ನೇ ನಾಮವಾಗಿದೆ. ಒಂದು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ಶ್ಲೋಕವಿದೆ, ಅದು ಹೀಗಿದೆ - "ಸರ್ವ ಮಂಗಳ ಮಾಂಗಲ್ಯೇ ಶಿವೇ ಸರ್ವಾರ್ಥ ಸಾಧಿಕೇ l ಶರಣ್ಯೇ ತ್ರ್ಯಂಬಕೇ ಗೌರಿ ನಾರಾಯಣೀ ನಮೋಸ್ತುತೇ ll (ದುರ್ಗಾ ಸಪ್ತಶತಿ ೧೧.೧೦, ಮಾರ್ಕಂಡೇಯ ಪುರಾಣ ಅಧ್ಯಾಯ ೮೮, ಶ್ಲೋಕ ೯). ಈ ಶ್ಲೋಕದ ಅರ್ಥವೇನೆಂದರೆ, ಓಹ್ಞ್! ನಾರಾಯಣೀ! ಸೃಷ್ಟಿ, ಸ್ಥಿತಿ ಮತ್ತು ಲಯಗಳಿಗೆ ಕಾರಣಕರ್ತಳಾದವಳೇ; ನಿತ್ಯ ನಿರಂತರವಾಗಿರುವವಳೇ; ಎಲ್ಲಾ ವಿಧವಾದ ಸದ್ಗುಣಗಳ ಗಣಿಯೇ; ನಿನ್ನ ರೂಪವೇ ಇವೆಲ್ಲಾ ಸದ್ಗುಣಗಳ ಮೂರ್ತಿಯಾಗಿದೆ; ನಾನು ನಿನ್ನನ್ನು ಪೂಜಿಸುತ್ತೇನೆ."

******