'ದೇಶದ ಏಕತೆಗೆ ಸಂಸ್ಕೃತ ಅತ್ಯಗತ್ಯ' - ಹಾಸನದಲ್ಲಿ ಸಂಭ್ರಮದ ಜಿಲ್ಲಾ ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಮ್ಮೇಳನ

'ವಿವಿಧತೆಯಲ್ಲಿ ಏಕತೆ' ಎಂಬ ಘೋಷದಡಿ ಅನೇಕತೆಗಳ ಸಫಲ ಸಂಗಮದ ಒಂದು ಚಿತ್ರ ಸಿಗುವುದಾದರೆ, ಅನೇಕ ವೇಳೆ ಆ ವೈವಿಧ್ಯ ಹುಟ್ಟು ಹಾಕುವ ಅನೇಕತೆಯೆ ಒಗ್ಗಟ್ಟಿನ ಸಮಷ್ಟಿತ ಫಲಿತಕ್ಕೆ ತೊಡಕಾಗುವುದು ವಿಪರ್ಯಾಸ. ಭಾಷೆ ಸಹ ಇಂತಹ ವೈವಿಧ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂದಿಗ್ದದ  ಮಿಶ್ರರೂಪಕ್ಕೆ ಒಂದು ಜ್ವಲಂತ ನಿದರ್ಶನ. ಒಂದೆಡೆ ಇಂಗ್ಲೀಷಿನಂತಹ ಒಂದು ಭಾಷೆ ಜಗದೆಲ್ಲೆಡೆಗು ಹರಡಿ ದಿಗ್ವಿಜಯಿಸಿದ ಉದಾಹರಣೆ ಕಂಡರೆ, ಮತ್ತೆ ಕೆಲವೆಡೆ  (ಅದರಲ್ಲೂ ನಮ್ಮಂತಹ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ) ಭಾಷೆಗಳೆ ಪರಸ್ಪರ ತಿಕ್ಕಾಟದ ಮೂಲವಾಗಿ ಅಡ್ಡಾಗಾಲು ಹಾಕುವುದು ಕಾಣುತ್ತದೆ. ಒಟ್ಟಾರೆ ಸ್ಥಳೀಯ ಭಾಷೆಯ ಹೊರತಾಗಿ, ಸಂಸ್ಕೃತದಂತದಂತಹ ಭಾಷಾ ಜ್ಞಾನ ಸಾಮಾನ್ಯ ಸ್ತರದಲ್ಲೂ ಹರಡಿದ್ದರೆ, ಆ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿರುವ ವಿಪುಲ ಜ್ಞಾನದ ಕದ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರಿಗು ತಂತಾನೆ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಸಾಧ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ, ಜತೆಗೆ ಅದನ್ನು ಭಾಷಾಂತರಿಸಿ ಮತ್ತಷ್ಟು ಹುಲುಸಾಗಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೂ ಬಲ ಸಿಗುತ್ತದೆ.

ನಾಗರಾಜ್ ರವರಿಗೆ ನಮಸ್ಕಾರಗಳು,
'ದೇಶದ ಏಕತೆಗೆ ಸಂಸ್ಕೃತ ಅತ್ಯಗತ್ಯ' - "ಏಕತೆ" ಪದ ಓದಿದಾಗ ಎಲ್ಲೋ ಓದಿದ ಒಂದು ಘಟನೆ ನೆನಪಿಗೆ ಬಂತು. ಪ್ರೊ. ನಿಸಾರ್ ಅಹಮದ್ ರವರು ಪಾಲ್ಗೊಂಡಿದ್ದ ಒಂದು ಸಾಹಿತ್ಯಕ ಸಭೆಯಲ್ಲಿ, ಸಭಿಕರೊಬ್ಬರು ಪ್ರೊ. ಅಹಮದ್ ರವರಿಗೆ ಕೇಳಿದ ಪ್ರಶ್ನೆಯಲ್ಲಿ "ಏಕತೆ" ಎನ್ನುವ ಮಾತಿತ್ತು. ಪ್ರತಿಕ್ರಯಿಸಿದ ನಿಸಾರ್ ಅಹಮದ್, "ಏಕತೆ, ಇದ್ಯಾವ ಪದ? ಕನ್ನಡ ಬರದವರ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರಿಸೋಲ್ಲ" ಎಂದು ಸಿಡುಕಿದ್ದರು . ಐಕ್ಯತೆ ಎನ್ನುವ ಪದಕ್ಕೆ ಏಕತೆ ಪರ್ಯಾಯವಾಗಿ ಹೇಗೆ ಬಂತೋ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ.

ದೇಶದ ಐಕ್ಯತೆಗೆ ಸಂಸ್ಕೃತ ಅತ್ಯಗತ್ಯ ಎನ್ನುವ ಹೇಳಿಕೆಯ ಮೇಲೆ ದೊಡ್ಡ ಚರ್ಚೆ ನಡೆಯಬಹುದು. ವೈಯಕ್ತಿಕವಾಗಿ, ನಾನು ಸಂಸ್ಕೃತ ಪರ. ಪ್ರಾಚೀನ, ಶ್ರೀಮಂತ ಭಾಷೆಯೊಂದು ಅವಗಣನೆಗೆ ಈಡಾಗಿದ್ದು ದುಃಖಕರ. ಹಾಗೆಯೇ, ಹಿಂದಿ ಹೇರಿಕೆಯನ್ನು ಪ್ರಬಲವಾಗಿ ವಿರೋಧಿಸುವ ಜನ ಸಂಸ್ಕೃತವನ್ನು ಹೇಗೆ ಸ್ವಾಗತಿಸುವರು ಎನ್ನುವುದು ಕುತೂಹಲದ ವಿಚಾರ.

ಕವಿ ನಾಗರಜ್ ರವರಿಗೆ ನಮಸ್ಕಾರಗಳು.
ಸಮ್ಮೇಳನದ ಸಭೆಯು ಅಂಗೀಕರಿಸಿದ ೪ ನಿರ್ಣಯಗಳಲ್ಲಿ ೧ನೆಯ ಮತ್ತು ೩ನೆಯ ನಿರ್ಣಯಗಳು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಮೂಲಭೂತ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಕ್ಕೆ ಧಕ್ಕೆ ತರುವಂತಹವು. ದೇಶದ ಏಕತೆಯ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿಯ ಹೇರಿಕೆ ಆಕ್ಷೇಪಣಾರ್ಹ - ಏಕೆಂದರೆ ಉದಾತ್ತವಾದ ಗುರಿಯೊಂದರ ಸಾಧನೆಗೆ ದಬ್ಬಾಳಿಕೆಯ ಮಾರ್ಗ ಎಷ್ಟು ಸರಿ? ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ನಾನು ಸಂಸ್ಕೃತವನ್ನು ಒಂದು "ಭಾಷೆಯಾಗಿ" ಪದವಿಯವರೆಗೆ ಆಯ್ದುಕೊಂಡಿದ್ದೆ. ಆದರೆ ನನ್ನ ಸಂಸ್ಕೃತದ ಈ ಮಟ್ಟದ ಅಧ್ಯಯನ ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಾಹಿತ್ಯ ಜ್ಞಾನ ಭಂಡಾರವನ್ನು ತೆರೆಯುವ ಕೀಲಿಕೈ ಆಗಲು ಸಾಲದೇ ಇದ್ದದ್ದು. ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಾಹಿತ್ಯವನ್ನು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕಾದರೆ ಸಂಸ್ಕೃತವನ್ನು ಒಂದು "ಭಾಷೆಯಾಗಿ" ಅಲ್ಲ - ಒಂದು "ವಿಷಯವಾಗಿ" ಅಭ್ಯಸಿಸಬೇಕು. ಆಗ ಮಾತ್ರ ನೀವು ಇಚ್ಛಿಸಿದ ಗುರಿ ತಲುಪಲು ಸಾಧ್ಯ.
ನೀವು ಹೇಳಿದ ಹಾಗೆ ಸಂಸ್ಕೃತ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿರುವ ಅಗಾಧವಾದ ಜ್ಞಾನವು ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ತಲುಪಬೇಕಾದರೆ ಸಂಸ್ಕೃತ ಭಾಷೆಯಿಂದ ಭಾರತದ ವಿವಿಧ ಭಾಷೆಗಳಿಗೆ ಅವುಗಳ ಅನುವಾದದ ಕೆಲಸವು ವವಸ್ಥಿತವಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರವು ಕೈಗೊಳ್ಳಬೇಕು. ಈಗ ಹರಿಹರಪುರ ಶ್ರೀಧರರು ಒಬ್ಬರೇ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಸ್ತುತ್ಯರ್ಹವಾದ ಕೆಲಸವು ಸರ್ಕಾರದ ವತಿಯಿಂದ ನಡೆಯಬೇಕೆಂಬ ನಿರ್ಣಯವನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಿದ್ದರೆ ಅದು ನಿಜಕ್ಕೂ ಸ್ವಾಗತಾರ್ಹವಗುತ್ತಿತ್ತು.

ಇದಕ್ಕೊಂದು ಸ್ವಾನುಭವದ ಉಲ್ಲೇಖ ಹೀಗಿದ ನೋಡಿ -
೫೦ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಶೋಧನಾ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಅಂದಿನ ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟವು ಯೂರೋಪ್ ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಗತಿ ಸಾಧಿಸಿತ್ತು. ಆದರೆ ಅದರ ಸಂಶೋಧನಾ ಪ್ರಬಂಧಗಳೆಲ್ಲವೂ ರಷಿಯನ್ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಇದ್ದುದರಿಂದ ಸೋವಿಯತ್ ನ ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ಪ್ರಗತಿಯ ಪ್ರಯೋಜನ ಹೊರ ಜಗತ್ತಿಗೆ ಅಲಭ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟ ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕ ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬದ್ಧ ವೈರಿಗಳಾಗಿದ್ದರೂ ಮತ್ತು ಹಲವು ಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ಕಡು ಸ್ಪರ್ಧಿಗಳಾಗಿದ್ದರೂ, ಸೋವಿಯತ್ ನ ಸಂಶೋಧನೆಗಳ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಹೊರ ಜಗತ್ತಿಗೆ ತಲುಪಿಸಲು ರಷಿಯನ್ ಭಾಷೆಯ ಎಲ್ಲ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಂಶೋಧನಾ ಬರಹಗಳನ್ನೂ ಅವು ಪ್ರಕಟಗೊಂಡ ಒಂದು ತಿಂಗಳೊಳಗೆ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಭಾಷೆಗೆ ಅನುವಾದಿಸಿ ಪ್ರಕಟಿಸಿ ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಸಿಗುವಂತೆ ಮಾಡಲಾಯಿತು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ರಷಿಯದ "ಜಿಯೋಖಿಮಿಯ" ಎಂಬ ಭೂರಸಾಯನಶಾಸ್ತ್ರದ ಮಾಸಿಕವು "ಜಿಯೋಕೆಮಿಸ್ತ್ರಿ ಇಂಟರ್ ನ್ಯಾಶನಲ್" ಎಂಬ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಹೊರಜಗತ್ತಿಗೆ ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ನಲ್ಲಿ ದೊರಕುತ್ತಿತ್ತು. ನನ್ನ ಸಂಶೋಧನೆಗಾಗಿ ನಾನೂ ಸಹ ಅದರಲ್ಲಿನ ಹಲವಾರು ಲೇಖನಗಳನ್ನು ಅಭ್ಯಸಿಸಿದ್ದೆ.
ಈಗ ಹೇಳಿ - ಸೋವಿಯತ್ ಒಕ್ಕೂಟದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪ್ರಗತಿಯನ್ನು ಸರಿಗಟ್ಟಲು ಯೂರೋಪ್ ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕದ ಎಲ್ಲ ವಿಜ್ಞಾನಿಗಳು ರಷಿಯನ್ ಕಲಿಯಬೇಕೆಂದು ಕಡ್ಡಾಯಪಡಿಸಿದ್ದರೆ ಪ್ರಗತಿ ಸಾಧ್ಯವಾಗುತ್ತಿತ್ತೇ?

- ಕೇಶವಮೈಸೂರು

ಶ್ರೀ ಕೇಶವ‌ ಮೈಸೂರು ಅವರು ಬರೆದಂತೆ ೧ನೇ ಮತ್ತು ೩ನೇ ನಿರ್ಣಯಗಳು ಹೇರಿಕೆಗಳಾದಾವು. ಬದಲಿಗೆ ಸಂಸ್ಕ್ಱತವನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಕಲಿಸುವ‌ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ತೆರೆದರೆ ಒಳ್ಳೆಯದಾದೀತು. ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಗಿರಿನಗರದ‌ಲ್ಲಿರುವ‌ ಸಂಸ್ಕ್ಱತ‌ ಭಾರತಿ ಮತ್ತು ಅದರಂಥ‌ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ‌ ಸಣ್ಣ‌ ಪ್ರಮಾಣದ‌ ಶಾಖೆಗಳು ಬೆಂಗಳೂರಿನಲ್ಲಿಯೂ, ಜಿಲ್ಲೆ / ತಾಲ್ಲೂಕು ಮಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿಯೂ ತೆರೆಯಲ್ಪಟ್ಟು ಸಂಸ್ಕ್ಱತವನ್ನು ಐಚ್ಛಿಕವಾಗಿ ಕಲಿಸಬೇಕು.

ವೇದಾಧ್ಯನದ‌ ಪಾಠಶಾಲೆಗಳು ನೀರಿಳಿಯದ‌ ಗಂಟಲಲ್ಲಿ ಕಡುಬನ್ನು ತುರುಕುವಂತಾದೀತು. ವೇದಗಳ‌ ಸಂಸ್ಕ್ಱತ‌ ಕಠಿಣ‌ ಮತ್ತು ಅವು ಗೂಢಾರ್ಥಗಳಿಂದ‌ ಕೂಡಿವೆ. ಅವುಗಳ‌ ಅಧ್ಯಯ‌ನ‌ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರು ಮಾಡಲಾರರು. ಅವರು ಸುಲಭ‌ ‍ಸಾಮಾನ್ಯ‌ ಸಂಸ್ಕ್ಱತವನ್ನು ಕಲಿತು, “Hi, how are you? What news?” ಎಂದು ಕೇಳುವ‌ ಬದಲಿಗೆ, "ಕುಶಲಂ ವಾ? ಕಃ ವಿಶೇಷಃ?" ಎಂದು ಮಾತುಕತೆಯನ್ನಾರಂಭಿಸುವಂತಾಗಬೇಕು.

Abacus, ಮೊದಲಾದ‌ ತರಗತಿಗಳಿಗೆ ಹೋಗಿ ಕಲಿಯುವಂತೆ ಸಂಸ್ಕ್ಱತ‌ ಕೇಂದ್ರಗಳಿಗೆ ಮಕ್ಕಳು ಪ್ರತಿವಾರಕ್ಕೆ ಒಮ್ಮಿಮ್ಮೆಯಾದರೂ ಹೋಗಿ ಕಲಿಯುವ‌ ಅನುಕೂಲತೆಯಿರಬೇಕು. ಶಾಲಾ ಕಾಲೆಜುಗಳಲ್ಲಿ ಈಗ‌ ಕಲಿಯುತ್ತಿರುವ‌ ಗಣಿತಕ್ಕೆ ಪೂರಕವಾಗುವಂತೆ ವೇದಗಣಿತವನ್ನು ಕಲಿಸಬೇಕು.

ಶಾಲಾ ಕಾಲೆಜುಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಸ್ಕ್ಱತವನ್ನು ಭಾಷೆಯನ್ನಾಗಿ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆಂದು ಕಲಿಯುವವರು ಬಳಿಕ‌ ಆ ಭಾಷೆ ಕಿವಿಗಳಿಗೆ ಮತ್ತೆ ಬೀಳದೇ ಇರುವದರಿಂದ‌ ಬಳಸದೇ ಮರೆತುಬಿಡುವರು.

ಹಿಂದಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾದದು ಟಿವಿ ಮಾಧ್ಯಮದಿಂದ‌. ಸಂಸ್ಕ್ಱತದ‌ ಟಿವಿ ಚಾನಲ್ ಮತ್ತು ಬಾನುಲಿ ಕೇಂದ್ರಗಳು ಬರಬೇಕು. ಅವುಗಳಲ್ಲಿ ವಾರ್ತೆಗಳು, ವಿಜ್ಞಾನ, ದೇಶ‌ ವಿದೇಶಗಳ‌ ಸಂಸ್ಕ್ಱತಿ, ಇತಿಹಾಸ‌, ಇತ್ಯಾದಿಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ‌ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳು ಪ್ರಸಾರವಾಗಬೇಕು.

ಈ ತೆರನ‌ ಯೋಜನೆಗಳು ಇನ್ನೊಂದು ವರ್ಷದೊಳಗೆ ಆರಂಭವಾದರೆ ೨೦೨೦ಕ್ಕೆ ಶೇಕಡಾ ೫೦ರಷ್ಟು ಜನರು ದಿನನಿತ್ಯ ಸಂಸ್ಕ್ಱತವನ್ನೇ ಬಳಸುವಂತಾಗುವದರಲ್ಲಿ ಸಂಶಯವಿಲ್ಲ‌.