೫೭. ಶ್ರೀ ಲಲಿತಾ ಸಹಸ್ರನಾಮ ೧೭೬ರಿಂದ ೧೮೧ನೇ ನಾಮಗಳ ವಿವರಣೆ

ಲಲಿತಾ ಸಹಸ್ರನಾಮ ೧೭೬ - ೧೮೧

Nirvikalpā निर्विकल्पा (176)

೧೭೬. ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪಾ

           ವಿಕಲ್ಪವೆಂದರೆ ತಪ್ಪು ತಿಳುವಳಿಕೆ ಅಥವಾ ತಪ್ಪು ಕಲ್ಪನೆ. ಇದಕ್ಕೆ ಪರ್ಯಾಯವೆನ್ನುವ ಅರ್ಥವೂ ಇದೆ. ’ಕುದುರೆಗೆ ಕೊಂಬುಗಳಿವೆ’ ಎನ್ನುವ ಆಲೋಚನೆಯು ವಿಕಲ್ಪವೆಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ದೇವಿಯು ಅಂತಹ ಆಲೋಚನೆಗಳು ಇಲ್ಲದವಳಾಗಿದ್ದಾಳೆ. ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪವೆಂದರೆ ನಾಮ, ರೂಪ, ವರ್ಗ, ಮೊದಲಾದವುಗಳ ರಾಹಿತ್ಯತೆ. ಧ್ಯಾನದ ಪರಿಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ನಿರಂತರ ಗ್ರಹಿಕೆ ಅಥವಾ ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪ ಪ್ರತ್ಯಕ್ಷ ಮತ್ತು ಅದರ ಉನ್ನತ ಹಂತವು ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪ ಸಮಾಧಿ ಎಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಮನಸ್ಸು ಒಂದು ನಿರ್ಧಿಷ್ಠ ವಸ್ತುವಿನೊಂದಿಗೆ ತಾದಾತ್ಮ್ಯ ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ನಿರ್ವಿಕಲ್ಪ ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಮತ್ತು ಅವನ ಲಕ್ಷ್ಯಕ್ಕೆ ಯಾವುದೇ ಭೇದವಿರುವಿದಿಲ್ಲ. ಇದು ಪ್ರತ್ಯೇಕತೆಯ ಕುರಿತಾದ ತಿಳುವಳಿಕೆ ಅಥವಾ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿಲ್ಲದಿರುವಿಕೆಯ ಅನುಭವ.

          ವಿ+ಕಲ್ಪ=ವಿಕಲ್ಪ. ವಿ ಎಂದರೆ ವ್ಯತಿರೇಕತೆ ಮತ್ತು ಕಲ್ಪ ಎಂದರೆ ಪ್ರತಿಪಾದನೆ ಅಥವಾ ಸಿದ್ಧಾಂತ ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿ ವಿಕಲ್ಪವೆಂದರೆ ಒಟ್ಟಾರೆಯಾಗಿ ಸಿದ್ಧಾಂತಕ್ಕೆ ವಿರುದ್ಧವಾದದ್ದು. ಇಲ್ಲಿ ಸಿದ್ಧಾಂತವೆಂದರೆ ಪರಬ್ರಹ್ಮವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ ಈ ನಾಮವು ದೇವಿಯು ಪರಬ್ರಹ್ಮವೆಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಆಕೆಯನ್ನು ಪರಬ್ರಹ್ಮವೆಂದು ಸಂಭೋದಿಸುವ ಸಿದ್ಧಾಂತದಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ವಿಧವಾದ ವಿಕಲ್ಪವಿಲ್ಲ. ಈ ನಾಮವು ಅದು ವಿಷಯವೇ ಆಗಿರಲಿ ಅಥವಾ ಲಕ್ಷ್ಯವೇ ಆಗಿರಲಿ ಅದು ದೇವಿಯಿಂದ ಬೇರ್ಪಡಿಸಲಾಗದು ಎನ್ನುವ ಅರ್ಥವನ್ನೂ ಕೊಡುತ್ತದೆ.

          ಪತಂಜಲಿಯ ಯೋಗ ಸೂತ್ರವು (೧.೯), "ಶಬ್ದಜ್ಞಾನಾನುಪಾತೀ ವಸ್ತುಶೂನ್ಯೋ ವಿಕಲ್ಪಃ" ಅಂದರೆ (ಆಧಾರವಾದ) ವಸ್ತುವಿಲ್ಲದೆ (ಕೇವಲ) ಶಬ್ದಜ್ಞಾನವನ್ನನುಸರಿಸಿ ಏಳುವ (ಚಿತ್ತವೃತ್ತಿಯೇ) ವಿಕಲ್ಪ, ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ.

          ಬ್ರಹ್ಮಸೂತ್ರವು (೩.೨.೧೪), "ಪರಬ್ರಹ್ಮವು ಖಂಡಿತವಾಗಿ ಅಕಾರ ರಹಿತವಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಅದು ಪ್ರಬಲವಾದ ಭಾಷ್ಯವಾಗಿದೆ." ಇಲ್ಲಿ ಪ್ರಬಲವಾದ ಭಾಷ್ಯವೆಂದರೆ ಉಪನಿಷತ್ತುಗಳ ಭೋದನೆಗಳು.

Nirābādhā निराबाधा (177)

೧೭೭. ನಿರಾಬಾಧಾ

          ದೇವಿಯು ಯಾತನೆಯಿಲ್ಲದವಳಾಗಿದ್ದಾಳೆ. ಆಕೆಯು ಭ್ರಮೆಯಿಂದ ವಿಚಲಿತಳಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಭ್ರಮೆಯು ಒಂದು ವಸ್ತುವನ್ನು ತಪ್ಪಾಗಿ ಗುರುತಿಸುವುದರಿಂದ ಉಂಟಾಗುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಕತ್ತಲೆಯಲ್ಲಿ ಒಂದು ಹಗ್ಗವನ್ನು ಹಾವೆಂದು ತಪ್ಪಾಗಿ ಗುರುತಿಸುವುದು ಭ್ರಮೆಯಾಗಿದೆ. ಭ್ರಮೆಯಿಂದಾಗಿ ಹೆದರಿಕೆ, ಕಾಮ, ಮೊದಲಾದವುಗಳು ಉಂಟಾಗುತ್ತವೆ. ದೇವಿಯೇ ಇಂತಹ ಭ್ರಮೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣಳಾಗಿರುವುದರಿಂದ (ಮಾಯೆಯಾಗಿರುವುದರಿಂದ), ಆಕೆಯು ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯಾದ ಭ್ರಮೆಗೊಳಪಡುವ ಪ್ರಶ್ನೆಯೇ ಇಲ್ಲ, ಮತ್ತೊಂದು ವಿಷಯವೇನೆಂದರೆ ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಕೆ ಭ್ರಮೆ ಮೊದಲಾದ ಗುಣಗಳಿಲ್ಲ.

Nirbhedā निर्भेदा (178)

೧೭೮. ನಿರ್ಭೇದಾ

          ದೇವಿಯು ಭೇದಗಳಿಲ್ಲದವಳಾಗಿದ್ದಾಳೆ. ಬಹುಶಃ ಇಲ್ಲಿ ಭೇದವೆಂದರೆ ಅವಳಿಗೂ ಮತ್ತು ಶಿವನಿಗೂ ಇರುವ ಭೇದವಾಗಿರಬಹುದು. ಆದ್ದರಿಂದ ವಿವೇಕವುಳ್ಳವರು ಶಿವ ಮತ್ತು ಶಕ್ತಿಯರಲ್ಲಿ ಯಾವುದೇ ವಿಧವಾದ ಭೇದವನ್ನು ಎಣಿಸರು. ಇವರ ಸಂಯುಕ್ತ ರೂಪವೇ ಪರಬ್ರಹ್ಮವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಇವರೀರ್ವರ ನಡುವೆ ಭೇದವಿಲ್ಲ. ಈ ಸಂಯುಕ್ತ ರೂಪದ ಗುಣಗಳನ್ನೇ ಈ ಸಹಸ್ರನಾಮಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ವರ್ಣಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಸಹಸ್ರನಾಮದ ಎಲ್ಲಾ ನಾಮಗಳೂ ಲಲಿತಾಂಬಿಕೆಯನ್ನು ಸಂಭೋದಿಸಿ ಹೇಳಿದ್ದರೂ ಕೂಡಾ ಅದನ್ನು ಆಕೆಗೆ ವೈಯ್ಯಕ್ತಿಕವಾಗಿ ಆರೋಪಿಸಬಾರದು ಮತ್ತು ಇಲ್ಲಿರುವ ನಾಮಗಳನ್ನು ಶಿವ-ಶಕ್ತಿಯರ ಸಂಯುಕ್ತ ರೂಪವನ್ನು ಉದ್ದೇಶಿಸಿ ಹೇಳಲಾಗಿದೆ. ಸೌಂದರ್ಯ ಲಹರಿಯು ಶಿವ ಅಥವಾ ಶಕ್ತಿ ಒಬ್ಬರನ್ನೊಬ್ಬರು ಅವಲಂಭಿಸದೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸಲಾರರು ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಕೂರ್ಮ ಪುರಾಣವು ಪರಮ ಶಕ್ತಿಯು ಅನಂತವಾದದ್ದೆಂದು, ಅದು ಯಾವುದೇ ವಿಧವಾದ ಭೇದಗಳಿಂದ ಮುಕ್ತವಾಗಿದೆಯೆಂದೂ ಮತ್ತು ಅದು ಎಲ್ಲಾ ವಿಧವಾದ ಭೇದಗಳನ್ನು ನಾಶಮಾಡುತ್ತದೆಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ (ಇದನ್ನೇ ಮುಂದಿನ ನಾಮದಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸಲಾಗಿದೆ).

Bhedanāśinī भेदनाशिनी (179)

೧೭೯. ಭೇದನಾಶಿನೀ

          ದೇವಿಯು ತನ್ನ ಭಕ್ತರ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿರುವ ಎಲ್ಲಾ ವಿಧವಾದ ಭೇದಗಳನ್ನು ನಾಶಮಾಡುತ್ತಾಳೆ. ಭೇದವೆಂದರೆ ದ್ವೈತ್ವತೆ, ಯಾವಾಗ ಭೇದವು ನಾಶವಾಗುವುದೋ ಆಗ ಎರಡನೆಯದು ಇರುವುದಿಲ್ಲ. ಈ ಭೇದವನ್ನು ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಪಡೆಯುವುದರ ಮೂಲಕ ಹೊಂದಬಹುದು ಮತ್ತು ದೇವಿಯು ತನ್ನ ಭಕ್ತರಿಗೆ ಈ ವಿಧವಾದ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಕರುಣಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಈ ಸಹಸ್ರನಾಮದ ಫಲಶ್ರುತಿಯು (ಈ ಸಹಸ್ರನಾಮವನ್ನು ಪಠಿಸುವುದರ ಮೂಲಕ ಉಂಟಾಗುವ ಒಳಿತುಗಳು) ದೇವಿಗೆ ಹಾಗೂ ಆಕೆಯ ಭಕ್ತರಲ್ಲಿ ಭೇದವಿಲ್ಲವೆಂದು ಸಾರುತ್ತದೆ. ಈ ಸಹಸ್ರನಾಮದ ರಚನಕಾರರಾಗಲಿ ಅಥವಾ ಇತರೇ ಮಹತ್ವದ ಸ್ತುತಿ/ಸಹಸ್ರನಾಮಗಳ ಕೃತಿಕಾರರು ಯಾವಾಗಲೂ ಕೆಲವು ಶ್ಲೋಕಗಳನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾದ ಪಾಠಾಂಶವಾದ ನಂತರ ಮುಕ್ತಾಯದ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಸೇರಿಸುತ್ತಾರೆ ಇದನ್ನೇ ಫಲಶ್ರುತಿ ಅಥವಾ ಅಂತಿಮ ಭಾಗವೆನ್ನಬಹುದು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಈ ಅಂತಿಮ ಘಟ್ಟದ ಶ್ಲೋಕಗಳಲ್ಲಿ ಈ ಸಹಸ್ರನಾಮವನ್ನು ಹೇಗೆ ಉಚ್ಛರಿಸಬೇಕು, ಅವನ್ನು ಯಾವ ಸಮಯಗಳಲ್ಲಿ ಹೇಳಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಮತ್ತು ಈ ರೀತಿ ಪಾರಾಯಣ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಆಗುವ ಒಳಿತುಗಳೇನು ಎನ್ನುವದನ್ನು ವಿಶದಪಡಿಸುತ್ತವೆ. (ಫಲಶ್ರುತಿಯ ಕುರಿತಾದ ಸಂಕ್ಷಿಪ್ತ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ಸಹಸ್ರನಾಮದ ಕಡೆಯಲ್ಲಿ ನೋಡೋಣ).

Nirnāśā निर्नाशा (180)

೧೮೦. ನಿರ್ನಾಶಾ

          ದೇವಿಯು ನಾಶವಿಲ್ಲದವಳಾಗಿದ್ದಾಳೆ. ಬ್ರಹ್ಮವು ವಿನಾಶಕ್ಕೆ ಅತೀತವಾಗಿದೆ. ಅನಂತತೆಯೇ ನಿನ್ನ ಹೆಸರು ಪರಬ್ರಹ್ಮ! ತೈತ್ತರೀಯ ಉಪನಿಷತ್ತು (೨.೧) ಹೇಳುತ್ತದೆ, "ಸತ್ಯಂ ಜ್ಞಾನಮ್ ಅನಂತಮ್ ಬ್ರಹ್ಮ" ಎಂದರೆ ಬ್ರಹ್ಮವು ಸತ್ಯವಾದದ್ದು, ಜ್ಞಾನವುಳ್ಳದ್ದು ಮತ್ತು ಅನಂತವಾದದ್ದು.

Mṛtyu-mathanī मृत्यु-मथनी (181)

೧೮೧. ಮೃತ್ಯು-ಮಥನೀ

          ದೇವಿಯು ತನ್ನ ಭಕ್ತರ ಮರಣವನ್ನು ವಿನಾಶಗೊಳಿಸುತ್ತಾಳೆ. ಮೃತ್ಯುವೆಂದರೆ ಸಾವು. ಯಾರು ಸಾವಿಲ್ಲದವರೋ ಅವರು ಮಾತ್ರ ಅಮೃತತ್ವದ ವರವನ್ನು ಕೊಡಬಲ್ಲರು. ಸಾವೆಂದರೆ ಪುನರ್ಜನ್ಮ ಆದ್ದರಿಂದ ದೇವಿಯು ತನ್ನ ಭಕ್ತರು ಪುನಃ ಜನನ ಹೊಂದಲು ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ. ಇದರ ಅರ್ಥವೇನೆಂದರೆ ದೇವಿಯು ತನ್ನ ಭಕ್ತರ ಎಲ್ಲಾ ಕರ್ಮಗಳನ್ನು ನಾಶಮಾಡುತ್ತಾಳೆ. ಭಕ್ತನೆಂದರೆ ಕೇವಲ ದೇವಿಯ ಉಪಾಸನೆಯನ್ನು ಮಾಡುವವನಲ್ಲ. ಯಾರು ತನ್ನನ್ನು ದೇವಿಯೊಂದಿಗೆ ಗುರುತಿಸಿಕೊಳ್ಳಬಲ್ಲನೋ ಅಂತಹವನೇ ಭಕ್ತನೆನಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಈ ರೀತಿಯಾದ ಹಂತವು ಅವಿರತ ಧ್ಯಾನದಿಂದ ಮಾತ್ರವೇ ಹೊಂದಲ್ಪಡುತ್ತದೆ.

******