೧೧೪. ಲಲಿತಾ ಸಹಸ್ರನಾಮ ೪೪೨ರಿಂದ ೪೫೨ನೇ ನಾಮಗಳ ವಿವರಣೆ

ಲಲಿತಾ ಸಹಸ್ರನಾಮ ೪೪೨ - ೪೫೨

Kumāra-gaṇanāthāmbā कुमार-गणनाथाम्बा (442)

೪೪೨. ಕುಮಾರ-ಗಣನಾಥಾಂಬಾ

             ಕಾರ್ತಿಕೇಯ ಅಥವಾ ಸ್ಕಂದ ಮತ್ತು ಗಣೇಶ ಇವರ ಮಾತೆ.

             ಈ ನಾಮಕ್ಕೆ ಇನ್ನೊಂದು ಗೂಡಾರ್ಥವೂ ಇದೆ. ಈ ನಾಮವನ್ನು ಈ ವಿಧವಾಗಿ ಬಿಡಿಸಬಹುದು - ಕು (ನೀಚವಾದ) + ಮಾರಗಣ (ತೀವ್ರವಾದ ಬಯಕೆ ಅಥವಾ ಭಾವೋದ್ವೇಗ) + ನಾಥಾ (ಮೇಲಿನೆರಡು ಗುಣಗಳ ಒಡತಿ) + ಅಂಬಾ (ಬೆಸೆಯುವವಳು). ಇದನ್ನೇ ಈ ವಿಧವಾಗಿ ಅನುವಾದಿಸಬಹುದು, ಅದೇನೆಂದರೆ, "ನೀಚವಾದ ಮತ್ತು ತೀವ್ರವಾದ ಬಯಕೆ ಅಥವಾ ಭಾವೋದ್ವೇಗಗಳ ಒಡತಿಯು ಅವುಗಳ ಮೂಲಕ ಈ ಭೌತಿಕ ಪ್ರಪಂಚಕ್ಕೆ ನಮ್ಮನ್ನು ಕಟ್ಟಿಹಾಕುವವಳು; ಈ ಬಂಧನವೇ ಅಹಂಕಾರವೆಂದು ಕರೆಯಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ಕುಮಾರಸ್ವಾಮಿಯು ಅಹಂಕಾರದ ಒಡೆಯನೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. ವಿಷ್ಣು ಅಥವಾ ಶಿವನನ್ನು ಪುರಷನೆಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವರ ಸಂಗಾತಿಗಳಾದ ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಅಥವಾ ಪಾರ್ವತೀ ದೇವಿಯರನ್ನು ಅವ್ಯಕ್ತಾ (ರೂಪಾಂತರ ಹೊಂದದ ಪ್ರಕೃತಿ) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಹಂಕಾರವು ಪುರುಷ ಮತ್ತು ಅವ್ಯಕ್ತಾ ಇವರುಗಳ ಸಮಾಗಮದಿಂದ ಉತ್ಪನ್ನವಾಗುತ್ತದೆ. ಪುರುಷನು ರಾಜನಾದರೆ, ಅವ್ಯಕ್ತಾವು ರಾಣಿ ಮತ್ತು ಅಹಂಕಾರವು ಸೇನಾಧಿಪತಿಯಾಗಿದೆ.

Tuṣṭiḥ तुष्टिः (443)

೪೪೩. ತುಷ್ಠಿಃ

            ಈ ನಾಮದಿಂದ ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿ ಮುಂದಿನ ಏಳು ನಾಮಗಳು ದೇವಿಯ ವಿಶಿಷ್ಠ ಗುಣಗಳನ್ನು ವರ್ಣಿಸುತ್ತವೆ.

            ದೇವಿಯು ಸಂತೋಷದ ರೂಪದಲ್ಲಿದ್ದಾಳೆ. ಈ ಸಂತೋಷವು ತೃಪ್ತಿಯಿಂದ ಉಂಟಾಗಿದೆ. ದೇವಿಯು ಯಾವಾಗಲೂ ಕೊಡುವವಳಾಗಿದ್ದಾಳೆ. ಆಕೆಯು ಕೊಡುವುದರ ಮೂಲಕ ಸಂತೋಷವನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತಾಳೆ.

Puṣṭiḥ पुष्टिः (444)

೪೪೪. ಪುಷ್ಠಿಃ

            ದೇವಿಯು ಪರಿಪೂರ್ಣತೆಯ ರೂಪದಲ್ಲಿದ್ದಾಳೆ; ದೇಹ ಮತ್ತು ಮನಸ್ಸಿನ ಪರಿಪೂರ್ಣತೆ.

Matiḥ मतिः (445)

೪೪೫. ಮತಿಃ

         ದೇವಿಯು ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯ ರೂಪದಲ್ಲಿದ್ದಾಳೆ. ಪುರುಷ ಅಥವಾ ಜೀವಿಯು ವಿಕಸನ ಹೊಂದಿದಾಗ ಬುದ್ಧಿವಂತಿಕೆಯು ಅನುಭವದ ಮೂಲಕ ಗಳಿಸಲ್ಪಡುತ್ತದೆ. ದೇವಿಯು ಈ ವಿಧವಾದ ಬುದ್ಧಿಯ ರೂಪದಲ್ಲಿದ್ದಾಳೆ. ಶಿವನನ್ನು ಮತಿ ಎಂದು ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಅವನಿಗೆ ವೇದಗಳ ಕುರಿತಾದ ಜ್ಞಾನವಿರುವುದರಿಂದ.

Dhṛtiḥ धृतिः (446)

೪೪೬. ಧೃತಿಃ

            ದೇವಿಯು ಧೈರ್ಯ ಮತ್ತು ಛಲದ ರೂಪದಲ್ಲಿದ್ದಾಳೆ;  ಪ್ರಪಂಚವನ್ನಾಳಲು ಈ ಗುಣಗಳು ಅವಶ್ಯವಾಗಿವೆ.

Śāntiḥ शान्तिः (447)

೪೪೭. ಶಾಂತಿಃ

           ದೇವಿಯು ಶಾಂತತೆಗೆ ಹೆಸರಾಗಿದ್ದಾಳೆ. ಶಾಂತಿ ಎಂದರೆ ಇಂದ್ರಿಯ ನಿಗ್ರಹದ ಮೂಲಕ ನಿರಂತರವಾಗಿ ವಿಚಲಿತಗೊಳ್ಳದ ಮನಸ್ಸನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದು. ಮೂಗಿನ ತುದಿಯಿಂದ ಹದಿನೈದು ಅಂಗುಲಗಳ ದೂರದಲ್ಲಿ ಆತ್ಮವು ಪರಿಶುದ್ಧವಾಗುತ್ತದೆ (ಬಹುಶಃ ಇದು ಇಂಗಾಲದ ಡೈಆಕ್ಸೈಡನ್ನು ಹೊರಹಾಕಿ ಆಮ್ಲಜನಕವನ್ನು ಒಳಗೆಳೆದುಕೊಳ್ಳುವುದನ್ನು ಸೂಚಿಸಬಹುದು). ಇದನ್ನೇ ಹದಿನಾರನೇ ಕಲಾ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಈ ಕಲಾಕ್ಕೆ ಶಾಂತಿ ಎಂದು ಹೆಸರು. ದೇವಿಯು ಶಾಂತಿಯ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿದ್ದಾಳೆ; ಆತ್ಮಗಳನ್ನು ಅವರ ಕರ್ಮಗಳಿಗನುಸಾರವಾಗಿ ಶುದ್ಧಮಾಡುತ್ತಾ.

Svastimatī स्वस्तिमती (448)

೪೪೮. ಸ್ವಸ್ತಿಮತಿಃ

            ಸ್ವಸ್ತಿಮತಿ ಎಂದರೆ ಅಂತಿಮ ಸತ್ಯ. ಅಂತಿಮವಾದ ಸತ್ಯವು ಪ್ರಯೋಗಾತ್ಮಕ (ಪ್ರಯೋಗಗಳಿಂದ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಬಹುದಾದ) ಸತ್ಯ ಮತ್ತು ಅದರ ರೂಪಾಂತರಗಳಿಗೆ ಅತೀತವಾಗಿದೆ. ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕ ಉಪನಿಷತ್ತು (೨.೧.೨೦) ಈ ರೀತಿಯಾದ ಸಂದರ್ಭವನ್ನು ಈ ವಿಧವಾಗಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸುತ್ತದೆ, "ಸತ್ಯದ ಸತ್ಯ (ಅಂತಿಮ ಅಥವಾ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸತ್ಯ), ಇದಕ್ಕೆ ಅಧಿಗಮಿಸುವ ಗುಣವಿದ್ದು ಇದನ್ನು ಅರಿಯುವುದು ಕಷ್ಟತರವಾದುದು"

Kāntiḥ कान्तिः (449)

೪೪೯. ಕಾಂತಿಃ

          ಈ ನಾಮವು ಸ್ವಯಂಪ್ರಕಾಶವಾಗಿರುವ ಬ್ರಹ್ಮದ ಲಕ್ಷಣವನ್ನು ಕುರಿತು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಇದು ಬ್ರಹ್ಮವು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರಬೇಕೆನ್ನುವುದರ ಇಚ್ಛೆಯಾಗಿದೆ. ಈ ವಿಧವಾದ ಪ್ರಕಾಶದಿಂದ ಸೂರ್ಯನು ಬೆಳಗುತ್ತಾನೆ ಮತ್ತು ಈ ಪ್ರಪಂಚವು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ.

          ಈ ನಾಮದೊಂದಿಗೆ ದೇವಿಯನ್ನು ವರ್ಣಿಸುವ ಏಳು ಲಕ್ಷಣಗಳು ಕೊನೆಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.

Nandinī नन्दिनी (450)

೪೫೦. ನಂದಿನೀ

             ನಂದಿನೀ ಎನ್ನುವುದು ಕಾಮಧೇನುವಿನಂತೆ ಬೇಡಿದ್ದನ್ನು ನೀಡುವ ಒಂದು ಪವಿತ್ರವಾದ ಆಕಳು. ನಂದಿನೀ ಎಂದರೆ ಗಂಗಾನದಿ ಎನ್ನುವ ಅರ್ಥವೂ ಇದೆ. ತನ್ನ ಶುದ್ಧೀಕರಣಗೊಳಿಸುವ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿರುವ ಗಂಗಾನದಿಯ ರೂಪದಲ್ಲಿ ದೇವಿಯು ಇರುತ್ತಾಳೆ.

             ನಂದಿನೀ ಎಂದರೆ ಪ್ರಕಾಶಿಸುವವಳು ಎಂದೂ ಅರ್ಥೈಸಬಹುದು. ಇದು ಹಿಂದಿನ ನಾಮದ ಮುಂದುವರಿಕೆಯಾಗಿದೆ.  

Vighnanāśinī विघ्ननाशिनी (451)

೪೫೧. ವಿಘ್ನನಾಶಿನೀ

             ದೇವಿಯು ಅಡಚಣೆಗಳನ್ನು ನಾಶಮಾಡುವವಳಾಗಿದ್ದಾಳೆ. ಆಕೆಯು ಬ್ರಹ್ಮದ ಜ್ಞಾನವನ್ನು ಪಡೆಯುವಾಗ ಎದುರಾಗುವ ಎಲ್ಲಾ ವಿಧವಾದ ಅಡ್ಡಿ ಆತಂಕಗಳನ್ನು ನಿವಾರಿಸುತ್ತಾಳೆ.

Tejovatī तेजोवती (452)

೪೫೨. ತೇಜೋವತೀ

             ದೇವಿಯು ಕಿರಣಗಳನ್ನು ಹೊರಸೂಸುತ್ತಾಳೆ. ಈ ನಾಮವು ಸ್ವಲ್ಪ ಹೆಚ್ಚೂ ಕಡಿಮೆ ೪೪೯ ನಾಮವಾದ ಕಾಂತಿಯಂತೆಯೇ ಇದೆ. ಆದರೆ ಇವರೆಡರಲ್ಲೂ ಒಂದು ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾದ ವ್ಯತ್ಯಾಸವಿದೆ. ಮೊದಲಿನ ನಾಮವು ಬ್ರಹ್ಮದ ಇಚ್ಛೆಯಾಗಿದ್ದರೆ ಈ ನಾಮವು ಬ್ರಹ್ಮದ ಸೃಜನಾತ್ಮಕ ಅಂಶವನ್ನು ಕುರಿತು ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಸೃಷ್ಟಿ ಮತ್ತು ಸ್ಥಿತಿ ಎರಡಕ್ಕೂ ಬೆಳಕಿನ ಅವಶ್ಯಕತೆ ಇದೆ. ಈ ನಾಮವು ದೇವಿಯ ಪ್ರಕಾಶಕ ಸ್ವಭಾವದ ಕುರಿತಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ; ಇದರಿಂದ ಇತರೇ ಪ್ರಕಾಶ ವಸ್ತುಗಳೂ ತಮ್ಮ ಬೆಳಕನ್ನು ಪಡೆಯುತ್ತವೆ. ಈ ನಾಮವು ಬ್ರಹ್ಮವು ಸ್ವಯಂಪ್ರಕಾಶವೆನ್ನುವುದನ್ನು ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ದೃಢಪಡಿಸುತ್ತದೆ.

            ಬೃಹದಾರಣ್ಯಕ ಉಪನಿಷತ್ತು (೩.೮.೯) ಹೇಳುತ್ತದೆ, "ಸೂರ್ಯ ಮತ್ತು ಚಂದ್ರರು ತಮ್ಮ ಸ್ಥಾನಗಳಲ್ಲಿ ಆ ಪ್ರಬಲವಾದ ರೂಪಾಂತರ ಹೊಂದದ್ದರ ನಿಯಂತ್ರಣದಲ್ಲಿದ್ದಾರೆ".

*******

         ವಿ.ಸೂ.:  ಈ ಲೇಖನವು ಶ್ರೀಯುತ ವಿ. ರವಿಯವರಿಂದ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟ LALITHA SAHASRANAMAM 442 - 452 http://www.manblunde... ಎನ್ನುವ ಆಂಗ್ಲ ಲೇಖನದ ಅನುವಾದದ ಭಾಗವಾಗಿದೆ. ಈ ಮಾಲಿಕೆಯನ್ನು ಅವರ ಒಪ್ಪಿಗೆಯನ್ನು ಪಡೆದು ಪ್ರಕಟಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.