ನಿಷ್ಪಾಪಿ ಸಸ್ಯಗಳು (ಭಾಗ ೬೫) - ನೆಲಮುಚ್ಚಿಲು ಗಿಡ
1 day 14 hours ago - ಬರಹಗಾರರ ಬಳಗಹಿಂದೆ ದನಗಳಿಗೆ ಬೇಯಿಸಿ ಕೊಡಬಹುದಾದ ಹಲವಾರು ಸೊಪ್ಪುಗಳು ಇದ್ದವು. ಮರಗಳ ಕೈಗೆಟುಕುವ ಗೆಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಹುಡುಕುತ್ತಾ ಪೊದರುಗಳಲ್ಲಿ ಎಳೆಯ ಸೊಪ್ಪುಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸುತ್ತಾ ಹೋಗುವಾಗ ಒಮ್ಮೆ ಕಾಲಿನಡಿಯಲ್ಲಿ ತುಂಬಾ ದಪ್ಪಗಿದ್ದ ಕನ್ನಡಿ ಹಾವು ನಿಧಾನಕ್ಕೆ ಸಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಸೊಪ್ಪುಗಳ ಕಡೆಗೇ ಗಮನವಿದ್ದ ನಾನು ಒಮ್ಮಲೇ ಹೌಹಾರಿದ್ದೆ. ಗುಡ್ಡದ ಬದಿಗಳ ಕೆಲವು ಜಾಗಗಳಲ್ಲಿ ನೆಲವನ್ನು ಅಪ್ಪಿ ಹಿಡಿದಂತಹ ಒಂದು ಗಿಡವಿತ್ತು. ಅದು ಸಿಕ್ಕಿದರೆ ಅಂದಿನ ಸೊಪ್ಪು ಹುಡುಕುವ ಕೆಲಸ ಬೇಗನೇ ಮುಗಿಯಿತೆಂದು ಖುಷಿ ಪಡುತ್ತಿದ್ದೆ. ಏಕೆಂದರೆ ಆ ಗಿಡ ಹಿಂಡು ಹಿಂಡಾಗಿ ಇರುತ್ತಿತ್ತು. ಮಣ್ಣಿಗೆ ತಾಗಿಕೊಂಡೇ ಅದರ ಎಲೆಗಳು ಹರಡಿಕೊಂಡಿರುವುದರಿಂದ ಅವುಗಳನ್ನು ಅವುಗಳ ತಂತುಬೇರು ಸಮೇತ ಕೀಳಬೇಕಿತ್ತು. ಬುಟ್ಟಿ ತುಂಬಾ ಈ ಸಸ್ಯವನ್ನು ಕಿತ್ತು ನೀರಿನಲ್ಲಿ ತೊಳೆದು ಭತ್ತದ ತೌಡಿನ ಜೊತೆ ಬೇಯಿಸಿ ಬೆಳಗ್ಗೆ ದನಗಳಿಗೆ ತಿನ್ನಲು ಇಟ್ಟು ಹಾಲು ಕರೆಯಲಾರಂಭಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ದನಗಳು ತನ್ಮಯತೆಯಿಂದ ಈ 'ಪುರ್ಗ' ತಿನ್ನುವಾಗ ನೋಡುವುದೇ ಪರಮಾನಂದವೆನಿಸುತ್ತಿತ್ತು. 'ಎಷ್ಟು ರುಚಿಯಾಗಿರಬೇಕಲ್ಲ !' ಅಂತ ಅನಿಸುತ್ತಿತ್ತು. ಈ ಸಸ್ಯವನ್ನು ತುಳುವಿನಲ್ಲಿ ನೆಲಮುಚ್ಚಿರ್ ಎನ್ನುತ್ತಿದ್ದರು. ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಹಕ್ಕರಿಕೆ, ನೆಲಮುಚ್ಚಿಲು, ನೆಲ ಮುಚ್ಚಳಿಕೆ, ಹಸ್ತಿಪಾದ, ಆನೆ ಕಾಲು ಗಿಡ, ನಾಯಿ ನಾಲಿಗೆ ಗಿಡ ಎಂದೆಲ್ಲ ಹೆಸರಿದೆ. ಸಂಸ್ಕೃತ ದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತಾರಿಣಿ, ಸರಪರ್ಣಿನಿ, ಮಯೂರ ಶಿಖ ಎನ್ನುವರು. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ Elephant Foot, Bull's Tongue ಎನ್ನುವರು.
ಈ ನೆಲಮುಚ್ಚಿಲು ಗಿಡದ ಸಸ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಹೆಸರು ಎಲಿಫೆಂಟೋಪಸ್ ಸ್ಕೇಬರ್ (Elephantopus Scaber) ಹಾಗೂ ಇದು ಅಸ್ಟರೇಸಿ (Asteraceae) ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಸೇರಿದೆ. ಇದು ನೆಲವನ್ನು ಸಂಪ… ಮುಂದೆ ಓದಿ...